ထန္းပင္အေၾကာင္း

ထန္းသည္ ႐ုကၡေဗဒအလုိအားျဖင့္ ပါလေမစီေအး (Palmaceae) သုိ႔မဟုတ္
ပါမီ (Palmy) မ်ဳိးရင္းတြင္ ပါ၀င္သည္။ ထုိမ်ဳိးရင္းတြင္ ထန္းပင္အျပင္ အပင္မ်ဳိးေပါင္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္ ရွိေလသည္။ ေပပင္၊ အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ ဓနိပင္၊ စလူပင္၊ စြန္ပလြန္ပင္၊ ဆပ္သားဖူးပင္ စသည္တုိ႔သည္ ထန္းပင္ႏွင့္ မ်ဳိးခ်င္းစပ္အပင္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
ပုံပန္းသ႑ာန္။
ထန္းအမ်ဳိးဝင္အပင္တုိ႔အား အ႐ြက္ကုိလုိက္၍ ႏွစ္မ်ဳိးခြဲျခားထားသည္။ တစ္မ်ဳိးမွာ ငွက္ေမြးပုံျဖစ္ၿပီး က်န္တစ္မ်ဳိးမွာ ယပ္ေတာင္ပုံျဖစ္ေလသည္။ အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ စြန္ပလြန္ပင္တုိ႔သည္ ငွက္ေမြးပုံအ႐ြက္ရွိေသာ အပင္မ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾက၏။ ေပပင္ႏွင့္ ထန္းပင္တုိ႔မွာမူ ယပ္ေတာင္ပုံ အ႐ြက္မ်ား ရွိၾကေလသည္။ ထုိယပ္ေတာင္ပုံ အ႐ြက္ရွိေသာ ထန္းတုိ႔ကုိ ေကာ္ရီဖာ ထန္း (Corypha Palm) ႏွင့္ ေတာ့ဒီ ထန္း (Toddy Palm) ဟူ၍ ေခၚသည္။

ထန္းပင္သည္ အတြင္းတြင္ အႏွစ္ရွိၿပီး အျပင္မွာ အကာတည္လ်က္ ေပါက္ေလ့ရွိေသာ သစ္ပင္မ်ဳိးႏြယ္မဟုတ္။ အျပင္မွာ အကာႏွင့္ အတြင္းမွာ
အူေခ်ာင္းပါေသာ ျမက္အမ်ဳိးအႏြယ္ဝင္ပင္ ဟု ဆုိၾကသည္။
ထန္းပင္သည္ အပင္ေစာက္မ်ဳိးျဖစ္ၿပီး အခက္အလက္ျဖာထြက္ျခင္းမရွိဘဲ အထက္သုိ႔ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ မတ္မတ္ ထုိးတက္သြားေလသည္။ ႀကီးထြားႏႈန္းမွာ အရြယ္ကုိလုိက္၍ ကြာျခားသည္။ ေပါက္ခါစတြင္ ႀကီးထားႏႈန္း ေႏွးေကြးၿပီး အ႐ြယ္ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ႀကီးထြားႏႈန္း တုိးျမင့္လာသည္။ ပ်မ္းမွ်ႀကီးထြားႏႈန္းမွာ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေျခာက္လက္မနီးပါးခန္႔ရွိသည္။ ထန္းလုပ္သားႀကီးမ်ားက တစ္ႏွစ္လွ်င္ ၾကက္မတစ္ဝပ္စာမွ် ျမင့္တက္သည္ဟု ဆုိၾကသည္။ ထန္းရည္ခံယူေသာ ထန္းပင္သည္ ထန္းရည္မခံယူေသာ ထန္းပင္ထက္ ေယဘုယ်အာ ျဖင့္ ႀကီးထြားမႈ ေႏွးေကြးစၿမဲ ျဖစ္ေလသည္။

ထန္းပင္၏ ပ်မ္းမွ်အျမင့္ေပမွာ ၆၀ မွ ၈၀ အထိရွိသည္။ ထုိထက္ပုိမုိ၍ ျမင့္မားေသာ ထန္းပင္မ်ားလည္း ရွိေပသည္။ သက္တမ္းအားျဖင့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ မွ ၂၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိမည္ဟု ယူဆရေလ သည္။

ေပါက္ေရာက္ရာေဒသ။
ထန္းပင္သည္ အပူပုိင္းႏွင့္ အပူေလ်ာ့ပုိင္းေဒသ၏ ဇာတိအမ်ဳိး႐ုိးျဖစ္သည္။ အာရွတုိက္၊ အာဖရိကတုိက္၊ အေမရိကတုိက္ႏွင့္ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အတြင္းရွိ ကၽြန္းမ်ားတြင္ ထန္းႏွင့္ ထန္းအမ်ဳိးတူ အပင္မ်ားကုိ ေတြ႕ႏုိင္ေလသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ေတြ႕ရွိႏုိင္သည့္ေဒသ။
ထန္းပင္သည္ မုိးေရခ်ိန္ လက္မ ၂၀ မွ ၄၀ အတြင္း ႐ြာသြန္း၍ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ရာသီဥတုမ်ဳိးကုိ ႏွစ္သက္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ အိႏၵိယႏုိင္ငံကဲ့သုိ႕ေသာ ပူျပင္းသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ထန္းပင္အမ်ား အျပားေတြ႕ႏုိင္ သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေရဝပ္ရာေဒသမွလြဲ၍ ေနရာအႏွံ႕အျပား ေပါက္ေရာက္ႏုိင္၏။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမလတ္ေဒသႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံအထက္ပုိင္းရွိ ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႕ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရေလ့ ရွိသည္။ တနသၤာရီတုိင္းႏွင့္ ဧရာဝတီတုိင္းတုိ႔တြင္ အေလ့က်ေပါက္ေသာ ထန္းပင္အနည္းအပါးကုိ ေတြ႕ရွိႏုိင္ ေလသည္။

က်မ္းကုိး
၁၉၈၆ ခုႏွစ္၊ စာေပဗိမာန္ သုတပေဒသာ – (၀ိဇၨာပညာရပ္) စာမူဆုရတဲ့ ေမာင္လင္းသူ (ေညာင္ဦး) ရဲ႕ “ထန္း”
ဝီကီျမန္မာ အြန္လုိင္း စြယ္စံုက်မ္းမွ ကူးယူေဖၚျပ ပါသည္။

ထန္းပင္ထန္းေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းရန္လိုအပ္

လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ေလာက္က ျမန္မာႏိုင္ငံ တစ္၀န္းလံုးမွာ ထန္းပင္ေပါင္း ႏွစ္သန္းသံုးသိန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ စာရင္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာ ေတာ့ ေက်ာက္ပန္းေတာင္းၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထန္းပင္ ေပါင္း သံုးသိန္းေက်ာ္နဲ႔ ေတာင္သာ၊ ျမင္းၿခံနယ္ဘက္ မွာလဲ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ထန္ပင္မ်ားရွိေနပါတယ္။ ေက်ာက္ပန္း ေတာင္းၿမိဳ႕ကေန ႏွစ္က်ပ္ခြဲေက်းရြာကို သဲလမ္း အတိုင္းသြားရင္ ထန္းပင္ထန္းေတာ ေတြၾကားကေန ျဖတ္သြားရတာ ၾကည္ႏူးေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ေကာင္းလွပါတယ္။

သေဘၤာသီးပင္၊ ကြၽန္းပင္ေတြလိုပဲ ထန္းပင္ မွာလဲ အဖိုပင္နဲ႔ အမပင္ဆိုၿပီး ရွိပါတယ္။ အဖုိပင္ရဲ႕ ထန္းႏို႔ကို လွီးရင္ ထန္းရည္ခ်ဳိ ထြက္ပါတယ္။ ထန္းမပင္ က အသီးသီးပါတယ္။ ထန္းမပင္ရဲ႕ထန္းသီးခိုင္ကို ညႇပ္ နဲ႔ညႇပ္ၿပီး ထန္းရည္ထုတ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းပင္တစ္ ပင္ျဖစ္ဖို႔ ထန္းသီးေစ့ကို စိုက္ပ်ဳိးရၿပီး တစ္ႏွစ္ခန္႔အ ၾကာမွာ အပင္ေပါက္ကေလးဟာ ေျမေပၚကို ထြက္လာ ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ကို တစ္ေပခန္႔ျမင့္တက္ၿပီး သက္ တမ္းဟာ ႏွစ္ ၁၀၀ခန္႔အထိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းပင္ေတြ ဟာ ပူျပင္း ေျခာက္ေသြ႕တဲ့ အညာေဒသမွာ အမ်ားအျပား ေပါက္ေရာက္ၿပီး ေအာက္ဘက္ေဒသ ရန္ကုန္ တိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသၤာရီတိုင္းေဒသေတြမွာလဲ ေပါက္ ေရာက္ပါတယ္။

ထန္းပင္ဟာ အၾကမ္းပတမ္းခံႏိုင္ရည္ရွိတဲ့ အပင္ မ်ဳိးပါ။ နာဂစ္လို ေလျပင္းမုန္တိုင္းတိုက္တဲ့ဒဏ္ကို ေတာင္ မၿပိဳမလဲဘဲ ႀက့ံႀကံ့ခံႏိုင္တဲ့ ပင္မ်ဳိးပါ။ ထန္းပင္ ဟာ ေပပင္၊ အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ စြန္ပလြံပင္တို႔နဲ႔ ႐ုကၡေဗဒ မ်ဳိးရင္းတူပါတယ္။ ထန္းရြက္နဲ႔ ေပရြက္ဟာ လက္၀ါးပံုသဏၭာန္ရွိၿပီး အုန္းပင္၊ ကြမ္းသီးပင္၊ စြန္ ပလြံပင္အရြက္မ်ားဟာ ငွက္ေမြးပံုသဏၭာန္ရွိပါတယ္။ ခြဲစိတ္တဲ့အခါ သစ္သားမထြက္ဘဲ ဖိုင္ဘာမွ်င္ေတြသာ ရွိပါတယ္။ ထန္းပင္မွ ထန္းရည္ခ်ဳိသာထြက္ပါတယ္။ ထန္းရည္ခါးအတြက္ အခ်ဥ္ေပါက္ေနတဲ့ အလ်င္အုိး နဲ႔ခံမွသာ ထန္းရည္ခါးရရွိပါတယ္။

ထန္းရည္ခ်ဳိဟာ အစာေၾကညက္ေစတဲ့အတြက္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားက ထမင္းစားၿပီးတဲ့အခါ ေသာက္ သံုးၾကပါတယ္။ ထန္းရည္ခါးကေတာ့ ဆီးရႊင္ေစပါ တယ္လို႔ ေယာမင္းႀကီး ဦးဖိုးလိႈင္ရဲ႕ ရသဓာတုက်မ္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ထန္းပင္တစ္ပင္လံုးဟာ လူသား မ်ားအတြက္ အက်ဳိးျပဳပါတယ္။ ထန္းပင္ျမစ္ကို မီး ဖုတ္လို႔ျဖစ္ေစ၊ ျပဳတ္လို႔ျဖစ္ေစ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ သံုးေဆာင္ ႏိုင္ပါတယ္။ ထန္းသီးဆန္ႏုႏုကိုလဲ စားသံုးႏိုင္ပါတယ္။ ထုတ္ထုတ္ထုတ္ထုတ္နဲ႔ ေက်ာက္ေက်ာစားရသလိုပါ ပဲ။ ထန္းသီးရင့္မွည့္တဲ့အခါ ဖိုက္ဘာအမွ်င္ေတြၾကား က ၀ါ၀ါအႏွစ္ခ်ဳိခ်ဳိေမႊးေမႊးကို ဆန္မႈန္႔ ႏွစ္ရည္သၾကား တို႔နဲ႔နယ္ၿပီး ေပါင္းခံၿပီး အုန္းသီးဖတ္ျဖဴးၿပီး ထန္းသီး မုန္႔အျဖစ္ စားႏိုင္တယ္။

ထန္းရြက္ကို ဇာတာဖြဲ႕ဖို႔ ျပဳ လုပ္တယ္။ ထန္းဖူးကို ငါး၊ ငွက္႐ုပ္ျပဳလုပ္ၿပီး ဘုရားပြဲ ေတာ္ေတြမွာ ေရာင္းၾကတယ္။
ထန္းဖူးကို ဘူးေလး ေတြရက္ၿပီး ထန္းလ်က္ခဲ၊ မန္က်ည္းေတာ္ဖီ၊ ဆီးေတာ္ ဖီထည့္ၿပီးအမွတ္တရေရာင္းတယ္။
ထန္းလက္ကို ကုလားထိုင္လုပ္တယ္။ ထန္းရြက္ကို အိမ္မိုးတယ္၊ ကာ တယ္။ ထန္းပင္စည္ကို အိမ္တိုင္၊ ထုတ္တန္း၊ ရက္မ၊ ၾကမ္းခင္းအျဖစ္ အိမ္ေဆာက္ရာမွာ သံုးၾကတယ္။ ထက္ ျခမ္းခြဲၿပီး ေရတံေလွ်ာက္၊ ႏြား စားခြက္လဲ လုပ္ႏိုင္ေသးတယ္။

ထန္းပင္ ပင္စည္ေအာက္ပိုင္းကို ႏိုင္ငံျခား ပို႔ကုန္အျဖစ္ တင္ပို႔ေရာင္းခ်ေနပါတယ္။ ထန္းပင္ကို ခုတ္လွဲၿပီး ႏွစ္ရက္အတြင္း အေခ်ာသပ္ေရြေပၚထုိးၿပီး ေပၚလစ္အေရာင္တင္ဆီသုတ္လိုက္ရင္ အင္မတန္လွ ပါတယ္။ အျမင့္ ေျခာက္ေပ၊ ခုနစ္ေပေလာက္အျမင့္ရဲ႕ ထိပ္၀ကို အလယ္မွထြင္းၿပီး ပန္းအိုးအျဖစ္ ဟိုတယ္ႀကီး ေတြမွာ၊ အိမ္ၿခံ၀င္းျမက္ခင္းျပင္ေတြမွာ အလွပန္းအိုး အျဖစ္ တခမ္းတနားအသံုးျပဳၾကပါတယ္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ နဲ႔ ရန္ကုန္က ကုန္သည္ေတြ ႏိုင္ငံျခားကို တင္ပို႔ေနပါ တယ္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကမ္း နားလမ္းက Strand Hotel က အမွတ္တရ လက္ ေဆာင္ပစၥည္းျပခန္းမွာ ေရာင္းေနပါတယ္။

ဟို-တစ္ခါတုန္း ဆီက အာရပ္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သဲကႏၲာရထဲမွာ ခရီးသြား ကုန္သည္ေတြဟာ ကုလားအုတ္စီး၍ တစ္ေနကုန္ ခရီး သြားခဲ့ရၿပီး ညေနေစာင္းမွ အိုေအစစ္လို႔ ေခၚတဲ့ စြန္ ပလြံပင္ေတြနဲ႔ေရအိုင္ရွိတဲ့ေနရာကို ေရာက္တာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေရနံေတြ အႀကီးအက်ယ္ထုတ္ လုပ္ေရာင္းခ်ႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံျခား၀င္ေငြဘီလီယံ၊ ထရီလီ ယံေပါင္းမ်ားစြာ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာလာေတာ့ နည္းပညာ အတတ္ပညာေတြနဲ႔ေပါင္းစပ္ၿပီး ဆာဟာရ သဲကႏၲာရ ကို ေျမတူးစက္ဘူဒိုဇာေတြနဲ႔ တူး၊ ေအာက္ေျခၾကမ္း ျပင္ကို ေရစိမ့္မထြက္ေအာင္ ကတၱရာေတြခင္းၿပီး ေျမ ျပန္ဖုိ႔၊ က်င္းတူးထားတဲ့ေနရာမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီး သား စြန္ပလြံပင္ေတြကို ထရပ္ကားနဲ႔ သယ္လာၿပီး ေရေလာင္းစိုက္ပ်ဳိးလိုက္တဲ့အခါ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွည္လ်ားတဲ့ စြန္ပလြံပင္ေတာႀကီးဟာ သဲကႏၲာရထဲမွာ ေပၚ ထြန္းလာခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေဂဟ ေဗဒ (Ecology) တစ္စတစ္စပ်က္ယြင္းလာတဲ့ အေျခ အေနေတြေၾကာင့္ ထန္းေတာေတြကိုလဲ
ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လိုအပ္ေနပါတယ္။ သဘာ၀သစ္ေတာ ေတြဟာ ရာသီဥတုအတြက္ အင္မတန္ အေရးပါတာ ကို လူသားေတြ သိလာေနပါၿပီ။ ေက်ာက္ပန္းေတာင္း ၿမိဳ႕နယ္ ပတ္၀န္းက်င္ ေဒသစိမ္းလန္း စိုျပည္ေစဖို႔ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံနဲ႔ ကိုရီးယားႏိုင္ငံတို႔ကအကူအညီ ေတြေပးလ်က္ ရွိေနပါတယ္။ Forest Resource Environment Development and Conservation Association(FREDA) အဖြဲ႕အစည္းကလဲ အားႀကိဳးမာန္တက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။

ေအာင္က်ည္စုိးျမင့္ ေရးသားေသာ “ၿမိဳ႔ျပေက်းလက္နဲ့ မုိးေမွ်ာ္ဟိုတယ္ထန္းေတာ” မွ ထုတ္ႏႈတ္ယူသည္။

ထန္းပင္ ထန္းေတာမ်ား ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖုိ႔ .. မုိးေခါင္ေရရွားျခင္း၊ ကမၻာႀကီး ပူေႏြးလာျခင္း စေသာ ရာသီဥတုနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဗဟုသုတ ေဟာေျပာပြဲမ်ား ေက်းလက္ေဒသထိ ဆင္းကာ ျပဳလုပ္သင့္ပါေၾကာင္း။