မွတ္သားစရာ ျမန္မာနဂါးမ်ားအေၾကာင္း

                ဒီတစ္ေခါက္ ျမန္မာနဂါးမ်ားအေၾကာင္းကို သုတရေစဖို႔အတြက္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ နဂါးဆိုတာကေတာ့ သကၠတဘာသာစကားျဖစ္ၿပီးေတာ့ "ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ဟိႏၵဴက်မ္းမ်ားတြင္ပါဝင္ေသာေႃမြႀကီးမ်ား"လို႔ အဓိပၸာယ္ရပါတယ္။  
                    ဗုဒၶဘာသာက်မ္းဂန္မ်ားမွာေတာ့ နဂါးရဲ႕ပံုသ႑ာန္ကို "ဒရယ္ခ်ိဳအသြင္ရွိေသာခ်ိဳ၊ ကုလားအုပ္ေခါင္းပံုစံႏွင့္တူေသာေခါင္း၊ နတ္မိစာၦမ်က္လံုး၊ ေႃမြ၏ခႏၶာကိုယ္၊ ခံုးခြံသ႑ာန္ဝမ္းဗိုက္ပံုစံ၊ ငါးၾကင္းအေၾကးခြံသ႑ာန္ရွိေသာအေၾကးခြံ၊ လင္းယုန္လက္သည္းသ႑ာန္ရွိေသာလက္သည္း၊ က်ားဖဝါးပံုစံရွိေသာဖဝါး၊ ႏွင့္ နားရြက္မွာကား ႏြားနားရြက္ႏွင့္တူသည္"လို႔ ဖြင့္ဆိုၾကပါတယ္။
                     အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ျမန္မာနဂါးကို(၄)မ်ိဳးခြဲျခားထားၿပီး အဲ့ဒီအမ်ိဳးအစား(၄)မ်ိဳးကေတာ့ -

အကိုက္ခံရပါက အဆစ္အျမစ္မ်ား မေကြးဆန္႔ႏိုင္ေတာ့ကာ မာေက်ာေတာင့္တင္းသြားေစႏိုင္သည့္
  "ကဌမုခနဂါး"

အကိုက္ခံရပါက အသားထဲမွပုပ္ပြကာ အရည္မ်ားယိုထြက္က်လာသည့္ "ပုတိမုခနဂါး"
အကိုက္ခံရပါက လူအသားမ်ား မီးေလာင္သကဲ့သို႔ အက္ကြဲလာေစသည့္ "အဂၢိမုခနဂါး"
အကိုက္ခံရပါက လူအသားမ်ား မိုးႀကိဳးပစ္ခံရသဲ့သို႔ အပိုင္းပိုင္းျပတ္သြားေစႏိုင္သည့္ "သတၱသုခနဂါး"

                 တို႔ပဲျဖစ္ၿပီးေတာ့ အဲ့ဒီအဓိကနဂါး(၄)မ်ိဳးေအာက္မွာမွ နဂါးအမ်ိဳးေပါင္း(၁ဝ၂၄)မ်ိဳးအထိ ခြဲျခားထားပါေသးတယ္။
                  
                   ျမန္မာမွာ နဂါးကိုႏိုင္တာ ဂဠဳန္လို႔အယူရွိေပမယ့္ ဂဠဳန္မစားႏိုင္တဲ့နဂါး(၇)မ်ိဳးလည္းရွိပါေသးတယ္။
                  အဲ့ဒါေတြကေတာ့

ပဏီတ တရာ-ဇလာဗုဇ, ဂဗၻေသယ်က, ဥပပါတိက, ဟုဆိုအပ္ေသာ မိမိတို႔ဇာတ္သေဘာအားျဖင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာ နဂါးမ်ိဳး၊
ကမၺလႆ တရာနဂါးစစ္သူႀကီး, စစ္ဗိုလ္မွူး, စစ္ဘုရင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ကမၺလနဂါး, အႆတရနဂါးမ်ိဳး၊
ဓတရ႒ာ-ဓတရ႒မည္ေသာ နဂါးဘုရင္
သတၱသိဒႏၲရ ဝါသိေနာ- ေတာင္စဥ္သီဒါ မဟာသမုဒၵရာ၌ ေနၾကကုန္ေသာ နဂါးမ်ိဳး၊
ပထဝိ႒ကာ-ေျမအတြင္း၌ မွီတင္းပုန္းေအာင္းကာ ေနေလ့ရွိၾကကုန္ေသာ ေျမေအာင္းနဂါးမ်ိဳး၊
ပဗၺတ႒ကာ-ေတာင္ေခါင္း ေတာင္တြင္း၌ မွီတင္းေနထိုင္ၾကကုန္ေသာ ေတာင္တြင္းနဂါးမ်ိဳး၊
ဝိမာန႒ကာ-ေဘာဂဝတီ နဂါးျပည္၌ေရႊေငြဗိမာန္ စံအိမ္ပ်ံျဖင့္ ဇိမ္ခံေပ်ာ္ပါး၍ ေနၾကကုန္ေသာ နတ္နဂါးမ်ိဳး။

                 ဆိုၿပီး ေလ့လာမွတ္သားႏိုင္ပါေသးတယ္။

                   နဂါးမ်ားဟာ အိုင္ႀကီးမ်ား၊ သမုဒၵရာႀကီးမ်ား ေတာင္ႀကီးမ်ားေအာက္မွာေနထိုင္ၾကတတ္ၿပီး ေဝဘာရေတာင္၏ေအာက္ေျခတြင္လည္း

ေျမေနနဂါးမ်ားေနသည့္ ယူဇနာ(၅ဝဝ)က်ယ္ဝန္းေသာ နဂါးျပည္ရွိတယ္လို႔လည္းဆိုၾကပါတယ္။ ဤအတိုင္းပါပဲ နဂါးတို႔ရဲ႕ ဌာေနအသီးသီးကိုေဖာ္ျပရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေရေနနဂါးမ်ားသည္ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ေျခရင္း၊ ပဏၰကနဂါးမ်ားသည္ အေနာဝတၱအိုင္၊ မုစလိႏၵနဂါးမ်ားသည္ မုစလိႏၵာအုိ၊ ဥရုေဝလနဂါးမ်ားသည္ ဥရုေဝလအိုင္၊ အဂၢိဒဎုနဂါးမ်ားသာ္ ဂယာျဖစ္ စသျဖင့္ အသီးသီးေနၾကေၾကာင္းလည္း ဗုဒၶဘာသာက်မ္းဂန္မ်ားမွာ ေဖာ္ျပထားတာကိုေတြ႕ရပါတယ္။

                       နဂါးရဲ႕ပံုစံမ်ားဟာ ေနရာေဒသအယူကိုလိုက္၍ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၿပီး တရုတ္စေသာ အခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံမ်ားမွာ နဂါးဟာေျခေထာက္ပါတယ္လို႔ အယူရွိၾကပါတယ္။ ျမန္မာမွာေတာ့ ေျခေထာက္ပါေသာနဂါးကို နယားလို႔ေခၚၾကၿပီး ျမန္မာ့ရိုးရာဆိုင္းဝိုင္းေတြမွာ အလွဆင္အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ အခုေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာ့နဂါးအေၾကာင္းကိုအေတာ္ေလးသိသြားေလာက္ၿပီျဖစ္မွာပါ။ အားလုံးပဲ ေပ်ာ္႐ႊင္ဖြယ္ျမန္မာနွစ္သစ္အခါသမယေလးကို ပိုင္ဆိုင္နိုင္ၾကပါေစေၾကာင္း ဆုမြန္ေတာင္းလိုက္ရပါတယ္။

#ကာ႐ိႈင္း (ၾကယ္စင္ခ်စ္သူ)
#ေမွာ္ပညာ