အနုမွာ အာနႏၵာ

အာနႏၵာဘုရားသမိုင္း...........

အာနႏၵာလိုဏ္ဂူဘုရားဟာ က်န္စစ္သားမင္း (၁၀၈၄-၁၁၁၃)၏ ေကာင္းမႈေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ နႏၵမူလလိုဏ္ဂူမွာ သီတင္းသံုးရာမွ ပုဂံေနျပည္ေတာ္သို႔ ၾကြေရာက္လာခဲ့ေသာ ရဟႏၱာအရွင္ျမတ္မ်ားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ (၁၀၉၀) ျပည့္နွစ္တြင္ ထိုလိုဏ္ဂူပံုသ႑ာန္အတိုင္း အာနႏၵာလိုဏ္ဂူတည္ေဆာက္ေစခဲ့ေၾကာင္း ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားမွာေတြ႔ရပါတယ္။

နႏၵမူလပုဒ္မွအာနႏၵာသို႔ စကားေရြ႕ေလ်ာ့လာသလို ရွိပါတယ္။ အနႏ ၱပညာပုဒ္မွ အာနႏၵာသို႔ စကားေရြ႕ေလ်ာ့လာသည္ဟူေသာ အယူအဆလည္း ရွိပါတယ္။ လိုဏ္ဂူရဲ႕အေျခခံပႏၷဟာ ၾကက္ေျခခတ္သ႑ာန္ျဖစ္ပါတယ္။ ကုလားေက်ာင္း (တိုက္မ) ရဲ႕ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္ဟာ (၁၇၅) ေပက်ယ္ၿပီးေလးေထာင့္စပ္စပ္ပံုရွိပါတယ္။ တစ္ဖန္ အာရံုခံမုခ္မ်ား ေလးဖက္ေလးတန္ထုတ္ထားၿပီး အာရံုခံတစ္ဖက္စြန္းမွ အျခားတစ္ဖက္စြန္းအထိ ေပ (၂၉၀) ခန္႔ရွည္လ်ားပါတယ္။ တိုက္မနံရံမွာလည္း မုခ္ျပတင္းနွစ္ဆင့္တပ္ထားေသာေၾကာင့္ အတြင္းပိုင္းမွာ အလင္းေရာင္ေကာင္းေကာင္းရနိုင္ပါတယ္။

လိုဏ္ဂူေအာက္ေျခအုတ္ခံု မွန္ကူကြက္ေတြမွာ မာရ္စစ္သည္ေတာ္မ်ားနဲ႔ သမၼာေဒ၀နနတ္မ်ား၊ သရုပ္ေဖာ္ရုပ္ၾကြစဥ့္ကြင္း မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ အထက္ပစၥယာနံရံမ်ားတြင္ ငါးရာ့ငါးဆယ္ဇာတ္ေတာ္နဲ႔ ဇာတ္ၾကီးဆယ္ဖြဲ႕ သရုပ္ေဖာ္စဥ့္ကြင္းမ်ားကို လည္းေကာင္း၊ မြန္စာတန္းမ်ားနွင့္တကြ ေတြ႔နိုင္ပါတယ္။

ကုလားေက်ာင္း အထက္မွာေတာ့ မိုးေလွ်ာ၊ အဲဒီအထက္ ပထမပစၥယာ၊ ထို႔ေနာက္ ဒုတိယမိုးေလွ်ာနွင့္ ဒုတိယပစၥယာတို႔ကို ဆင့္ကဲဆင့္ကဲ တည္ထားပါတယ္။ ထုိအထက္မွ ပစၥယာသံုးဆင့္နဲ႔ ကြမ္းေတာင္တက္ၿပီး ေစတီငယ္နဲ႔ ထီးကိုစိုက္ထူထား တာကိုေတြ႔ရပါတယ္။ ေအာက္ေျခအုတ္ခံုမွ ငွက္ျမတ္နားအထိ လိုဏ္ဂူဥာဏ္ေတာ္ (၁၇၂) ေပ ျမင့္ပါတယ္။

ဘုရားဖူးမ်ား လိုဏ္ဂူအတြင္း ၀င္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ မုခ္၀တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ ဒူးေပၚလက္တင္ၿပီး ထိုင္ေနဟန္ ဒြါရပါလ အေစာင့္နတ္ရုပ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔အထက္မွာေတာ့ စုလစ္ခြ်န္းနွစ္ဖက္မွာ မကန္းရုပ္၊ ျခေသၤ့အေဆာ္၊ ရာမလက္ညိွဳး၊ အခြ်န္အတက္စေသာ အဂၤေတလက္ရာမ်ားျဖင့္ တန္ဆာဆင္ထားပါတယ္။

အာရံုခံအတြင္းသို႔ ၀င္ၾကည့္တဲ့အခါ ခပ္ေမွာင္ေမွာင္ရွိေနသည္ကို သတိျပဳမိမွာပါ။ ၀ဲယာမွာ သံုးဆစ္ခ်ိဳ႕ မတ္တပ္ရပ္ေနေသာ ဒြါရပါလ နတ္ရုပ္မ်ားဟာ လက္တစ္ဖက္က မစိုးရိန္ရန္ျပသေနသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း၊ အျခားလက္တစ္ဖက္က ဂႏၶကုဋိတိုက္ အတြင္းရွိမတ္တပ္ရပ္ရုပ္ပြားေတာ္ၾကီးကို ၾကည္ညိဳနိုင္ရန္ ညြန္ျပေနသကဲ့သို႔လည္းေကာင္း ဟန္အမူအရာရွိပါတယ္။ ထိုမွ စႀကၤ ံပတ္လမ္းနွစ္ဆင့္ကိုေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ဂႏၶကုဋိတိုက္ကို ဆက္သြားလို႔ရပါတယ္။ အတြင္းမွာ ေပသံုးဆယ္ခန္႔အျမင့္ရွိတဲ့ မတ္တပ္ရပ္ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးရဲ႕ မ်က္နွာေတာ္တည့္တည့္ဆီသို႔ အျပင္ဘက္မုိးေလွ်ာမွ အလင္းေရာင္တန္း၀င္လာေသာေၾကာင့္ ၀င္းလက္ေနပံုကို ၾကည္ညိဳဖြယ္ရာဖူးေတြ႔ရမွာပါ။

အမွန္စင္စစ္ ဂႏၶာကုဋိတိုက္ၾကီးမွာ အလယ္မ႑ိဳင္ရွိပါတယ္။ မ႑ိဳင္ေလးဖက္မွာ မုခ္၀ဘက္မ်က္နွာမူရပ္ေနေသာ မတ္တပ္ရပ္ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးမ်ားရွိပါတယ္။ ဘဒၵကမၻာမွာ ပြင့္ခဲ့ၿပီးသည့္ ကကုသန္၊ ေကာဏာဂံု၊ ကႆပ၊ ေဂါတမ ဘုရားေလးဆူကို ရည္မွန္းထုလုပ္ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ဘက္နဲ႔ ေတာင္ဘက္မွားမွာရွိတဲ့ မတ္တပ္ရပ္ရုပ္ပြားေတာႀကီးနွစ္ဆူမွာ လက္နွစ္ဖက္ကို ရင္တြင္ကပ္ၿပီး စက္လွည့္ဟန္(သို႔) ဓမၼစၾကာ တရားေဟာဟန္လက္အေနအထားျဖင့္ ရွိပါတယ္။ ထိုရုပ္ပြားနွစ္ဆူဟာ ေနွာင္းေခတ္မ်ားမွာ အျပဳအျပင္ရွိခဲ့ေသာ္လည္း နဂိုပံုစံနွင့္မကြာဟု ဆိုၾကပါတယ္။ အေရွ႕ဘက္နွင့္ အေနာက္ဘက္မ်က္နွာမ်ားရွိ ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးမ်ားမွာ နဂိုပံုစံအစား ေနာက္ထပ္ထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္ပံုမ်ားသာျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေခတ္နွင့္ ေနွာင္းေခတ္ပံုပန္းသ႑ာန္ခ်င္း ကြာျခားသည္ကုိ ေလ့လာနိုင္ပါတယ္။

တစ္ဖန္ အေနာက္ဘက္မ်က္နွာမွာရွိတဲ့ ရုပ္ပြားေတာ္ႀကီးရဲ႕ ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွာ ပုဆစ္ဒူးတုပ္ကန္ေတာ့ဟန္မူေနေသာ ရုပ္တုနွစ္ခုကို ေတြ႔ရမွာပါ။ ယာဘက္ကရုပ္တုဟာ မင္းဆရာရွင္အရဟံျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကပါတယ္။ အေနာက္ဘက္မ်က္နွာအာရံုခံမုခ္ အတြင္းမွာေတာ့ (၁၀၈) ကြက္စက္လကၡဏာ ပါရွိတဲ့ ဘုရားသခင္ရဲ႕ ေျခေတာ္ရာပံုကို ေလ့လာနိုင္ပါတယ္။ ထိုပံုေတာ္ ထိုရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအျပင္ လိုဏ္ဂူေတာ္ႀကီနံရံမုခ္ကပ္မ်ားမွာ ေလ့လာၾကည္ညိဳစရာ ရုပ္တုအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါေသးတယ္။ အထူးသျဖင့္ အျပင္စႀကၤ ံပတ္လမ္းမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶ၀င္ရုပ္ၾကြေက်ာက္ဆစ္လက္ရာမ်ားဟာ စိတ္၀င္စားစရာျဖစ္ပါတယ္။ တုသိတာနတ္ျပည္ရွိ အေလာင္းေတာ္ေသာတေကတုနတ္သားအား ဘုရားျဖစ္ဖို႔စုေတရန္နတ္တို႔ ေတာင္းပန္သည့္အခန္းမစၿပီး ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အခန္းအထိ ရုပ္ၾကြေပါင္းရွစ္ဆယ္သည္ ပုဂံေခတ္လက္ရာအတုိင္းတည္ရွိပါတယ္။

ေရွးေဟာင္းအနုပညာမ်ားနွင့္ ရုပ္လံုးၾကြမ်ားစြာရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္  “အနုမွာ အာနႏၵာ” လို႔ ေျပာစမွတ္တြင္ပါတယ္။

Credit -Kumudra Hotel Bagan