ေဒါက္တာသန္းထြန္းက " ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ေလာကီပညာအေရးပါပံု "
ျမန္မာေတြအတြက္ ေလာကီပညာဟာ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ၊ ေဗဒင္ ယၾတာ၊ အတိတ္၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ စတာေတြကို ပထမအုပ္စု ၊ ေဗဒင္ ယၾတာကို ဒုတိယအုပ္စု ၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္ ၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ စတာေတြကို တတိယအုပ္စုုဆိုျပီးအုပ္စု သုံးစုခြဲလို႕ရမယ္ထင္ပါတယ္။
ေလာကီပညာ ေမွာ္ပညာဆိုတာ ယံုၾကည္မႈကိုအေျခခံကာ ျဖစ္တည္လာျခင္းျဖစ္ျပီး သမိုင္း မတင္ မွီေခတ္ ကာလကတည္းကရွိခဲ့တယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္တစ္ေသာင္းေက်ာ္
ေမွာ္ဆရာက ရြတ္ဖတ္ျပီး အ႐ုပ္ကိုလွံနဲ႕ထိုးၾကရင္ ေနာက္တစ္ေန႕ အမဲလိုက္တဲ့အခါ သားေကာင္ေတြရမယ္လို႕ ယံုၾကည္ခ်က္မႈနဲ႕ ဂူနံရံမွာေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္မယ္လို
ပညာရွင္တခ်ိဳ႕က ျမန္မာ့ေလာ့ကီပညာဟာ သေရေခတၱရာ ေခတ္ ေလာက္ကတည္းက စတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းပံုစာအုပ္ထဲက " ပ်ဴ " စာတမ္းငယ္ထဲမွာေတာ့ ပ်ဴေတြဟာ သူတစ္ပါးအသက္ မသတ္လိုလို႕ ပိုးထည္မဝတ္ ၊ သို႕ေသာ္ ေဗဒင္ေမးဝါသနာပါတယ္ လို႕ဆိုထားပါတယ္။
ဒီအတတ္ပညာမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒအလြန္ ထြန္းကားေနသည္ ဆိုေသာ ထိုပ်ဴေခာတ္တြင္ ရွိေနသည္ဟု ဆိုထားေသာေၾကာင့္ ထိုအတတ္အေၾကာင္း ထည့္ေျပာရမည္ ျဖစ္သည္
ထိုအတတ္ပညာကို တႏၱရ ၀ါဒဟု ေခၚပါတယ္ တႏၱရ ဆိုတာ အနက္ က က်မ္းစာ လို႔ ျပန္တယ္
အဲဒီက်မ္းစာမွာ ဘာေတြ ပါသလဲ ဆိုရင္ မႏၱာန္ မႏၱရား ေမွာ္ အင္း အိုင္ ခလွဲ႔ လက္ဖြဲ႔ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေရးထားတဲ့ က်မ္းကို ေခၚဆိုပါတယ္
တႏၱရဟာ ကရိယ။က်ာရယ။ေယာဂ။အႏုတၱရေယာဂ ဆိုျပီး ေလးမ်ိဳး ကြဲပါတယ္
အႏုတၱရေယာဂ ကေတာ့ အျမတ္ဆံုးနဲ႔ အနက္နဲဆံုးပါပဲ
တႏၱရဟာ မဟာယာနသုတၱံမ်ားနဲ႔ မေရွးမေႏွာင္းမွာ ေပၚလာတယ္ ဒါေပမယ့္လို႔ အႏုတၱရေယာဂ ကေတာ့့့ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးထြားေပၚေပါက္လာတာပါ ဒီ၀ါဒမွာ အဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတယ္ စာရွည္မွာ စိုးလို႔ မျပေတာ့ပါ
ေနာက္တစ္ခုက သတၱိ၀ါဒ ဒါက သွ်ီ၀နဲ႔ ွဇနီးေတြ ျဖစ္တဲ့ နတ္ဘုရားမေတြ ကိုပူေဇာ္တာ မိန္းမေတြ အမ်ားၾကီးရွိေပမယ့္လို႔ ထင္ရွားတာက ေဒ၀ီ ႏုရဂါ ကာလီ ဆိုတာေတြပဲ ဒီ၀ါဒက ဟိႏၵဴနဲ႔ အာရယာန္ မဟုတ္သူေတြ ပူးေပါင္းျပီး ေပၚထြက္လာတယ္လို႔ ဆိုထားတယ္
၅-၆ ရာစုေတြမွာ အိႏၵိယဘာသာေတြကို တႏၱရ နဲ႔ သတၱိ၀ါဒ ဟာကူးစက္လာတယ္ တႏၱရ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဟိႏၵဴနဲ႔ မဟာယာန ေနာက္ တိုင္းရင္းျဖစ္ အစြဲေတြ ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ဘာသာတစ္ခုပါ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုတည္းမွာပဲ ဟိႏၵနတ္ဘုရာမ်ား မဟာယာနက နတ္ဘုရားမ်ားကို စုျပီးထား ၾကပါတယ္
ဗိဟာရ္ျပည္မွာ ရွစ္ရာစု ႏွစ္ကစျပီး ဒီ၀ါဒ တန္ခိုးထြားကာ ဂိုပါလမင္းလက္ထက္မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရုပ္ထုေတြထဲကို အတင္း နတ္ဘုရားေတြ ေရာထည့္လိုက္တယ္ ဒီအေၾကာင္းေျပာေန တာ ပ်ဴနဲ႔ ေခာတ္ျပိဳင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ အရည္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္မွု ရွိတာေျပာေပး မလို႔
တႏၱရ၀ါဒဟာ ဗုဒၶဘာသာ နဲ႔ သွ်ီ၀ ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးကြဲတယ္ဆိုျပီး ေထရ၀ါဒထဲ ကိုေရာထည့္ပစ္ လိုက္ ပါတယ္ ဒီအေၾကာင္း ျဖတ္ပါမယ္
ျမန္မာျပည္ထဲ သြားရေအာင္ ဦးၾကီးရယ္ ေလယာဥ္ဖိုးေလး မစပါဦး ပိုက္ဆံျပတ္ေနျပီ
အိႏၵိယျပည္က ဗုဒၶဘာသာ (ေထရ၀ါဒမဟုတ္) ျမန္မာကိုေရာက္တာနဲ႔ ဘယ္လို ေျပာေျပာ သထံုကို မလြန္ႏိုင္ေသးဘူး မဟုတ္လား ဒီေနရာမွာ အလ်ဥ္းသင့္လို႔ ေျပာပါဦးမယ္ သထံုၾကီး သထံုေလး ဆိုတာရွိပါေသးတယ္ ဒါထားဦးမယ္ေနာ္ ဦးေလး
သထံုမွထြန္းကားေနျပီေနာ္ ပ်ဴမွာ ထြန္းကားတယ္လို႔ေတာ့ ဦးၾကီးေျပာသလိုပဲ ဘယ္ေက်ာက္စာမွာ မွ မေတြ႕ရေသးဘူး အပိုင္းအစေတြ သာေတြ႕ရတယ္ ေရႊေပလႊာေတြ ဘာေတြ ညာေတြ ဘယ္လို ေျပာေနေန မဟာယာနမွာ ရွိတဲ့ဟာေတြပဲပါတာ ေတြ႕ပါေသးတယ္ ဒါကိုမဟုတ္ဘူးလို႔ အဆိုျပဳ မယ္ဆိုရင္ မဟာယာနကို ေစ့ငုေအာင္ ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္ ဒါမွ တြဲမိမွာပါ ဦးေလးတို႔ေျပာတဲ့ ေခာတ္ျပိဳင္မရွိဘူးဆိုတာ ၅-၆-၈ ဆိုတဲ့ ရာစုေတြဟာ ပ်ဴေခာတ္ပါဘဲ ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာ လြဲေန တယ္ထင္ရင္ ေခာတ္ျပိဳင္ သမိုင္းကိုျပန္ေလ့လာပါ ေနာက္ ျပန္ေျပာႏိုင္ပါတယ္ မရွိဘူးလို႔ေတာ့ ယတိျပတ္မေျပာနဲ႔ေနာ္ ကိုယ္မဖတ္မိေသးဘူး လို႔သာေျပာပါ အေထာက္အထားလိုခ်င္ရင္ ဒီေနရာ မွာ ကိုယ္ကြ်မ္းက်င္သေလာက္ ေမႊပါခင္ဗ် ေက်ာက္စာ မွင္စာ ကေနစျပီး အျခားက်မ္းမ်ိဳးစံု ရႏိုင္ ပါတယ္ https://archive.org/
ပုဂံကို စေရာက္လာတဲ့ ၀ါဒဟာ အိႏိၵယ ေျမာက္ပိုင္းကေန ၀င္လာလာတဲ့ တႏၱရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ပ်ဴေခတ္က ရွိေနတာလို႔ ဆက္စပ္ေျပာခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေအာက္ကမင္းနာမည္ ေတြပဲ ၾကည့္ပါ ဘာေကာင္ေတြလဲ အရွင္းၾကီးေတြ႕ပါလိမ့္မယ္ ဒါအက်ဥ္းျပေပးထားပါတယ္ ဦးၾကီး
ေနာက္ အျခားအေထာက္အထား မ်ားစြာ က်န္ေနပါေသးတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာတူးဖူးရထားျပီး မွတ္တမ္းမ၀င္ စာရင္းမထင္တဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ေစ်းကြက္ ခဏေလ့လာသင့္ပါတယ္ လို႔ အၾကံျပဴလိုပါတယ္ ကတ္တေလာက္ေတြေတာင္ ထုတ္ေ၀ထားပါတယ္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ က်ယ္ျပန္႔ပံု ေျပာတာပါ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေစ်းေတြနဲ႔ ေလလံပစ္တာေတြလဲ ျမင္ခဲ့ရဖူးပါရဲ႕ဗ်ာ
တရား၀င္တာပဲ ယူမယ္ဆို တြက္ၾကည့္ေပါ့ ဘယ္ေလာက္ ခုထိမ္းသိမ္းထားသလဲ အျပင္ေရာက္ေန တဲ့ အေမြအႏွစ္ ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ ဆိုတာ သိမွာပါ အထင္ကရ မရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း အေထာက္အထားေတြ မွာလဲ သက္ေသ ရွိပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္က အဲဒါေတြလဲ ထည့္တြက္ သင့္တယ္လို႔သာပဲ အၾကံျပဳတာပါခင္ဗ် ဦးၾကီး
ေရွး/သု တူးေဖာ္ေရးက ရရွိတဲ့ သုေတသနဆိုင္ရာ အေထာက္ထားေတြက ိုျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ အထက္ပါ မင္းေတြႏွင့္ပတ္သက္ျပီး တစ္စုံတစ္ရာ မေတြ႕ရပါ။ ေက်ာက္စာဝန္ ေတာ္စိန္ခို ဦးေဆာင္တဲ့ ၁၉၁၁ တူးေဖာ္မႈေတြကေန ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ႏွစ္လုံးေတြ႕တယ္။ ၁၉၂၂ မွာ ခ်ာစ္ ဒူရာဇယ္ ( Mr Chas Duriosell ) ဦးေဆာင္တဲ့ တူးေဖာ္မႈကေန ေနာက္ထပ္ ေက်ာက္အ႐ိုးအိုးတစ္လုံးထပ္ေတြ
ေက်ာက္အရိုးအိုးေတြအေပၚမွာ ေရးထားတဲ့ ပ်ဴစာေတြကို ေဒါက္တာ စီ အို ဗလက္ဒန္ ( Dr C. O Blagden ) ၊ ဦးသာျမတ္ ၊ ဦးျမ ႏွင့္အျခား ေရွးစာပညာရွင္ေတြ ဝိုင္းျပီး အကၡရာဖလွယ္ျပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ ေရွးျမိဳ႕ေဟာင္း သေရေခတၱရာမွာ အမွန္တကယ္ စိုးစံခဲ့တဲ့ မင္းေတြရဲ့ နာမည္ေတြ ႏွင့္ သကႏွစ္ကို သုံးတယ္လို႕ ယုံၾကည္ရတဲ့ ခုႏွစ္ေတြထြက္လာတယ္။ ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေတြေပၚမွာပါတဲ့ အဓိက က်တဲ့စာက်င္းကိုၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ ေဒဝ မိၾတ ( နတ္ခ်စ္သူ )
Devamitra ( The Beloved of Gods )
၂။ ဟရိ ဝိၾကမ ( ဗိႆႏိုးနတ္မင္းရဲ့ လက္ရုံး )
Harivikrama ( The Might of Visnu )
၃။ သီဟ ဝိၾကမ ( ျခေသၤ့ကဲ့သို႕ ရဲရင့္သူ )
Sihavikrama ( The Courage of Lion )
၄။ သူရိယ ဝိၾကမ ( ေနကဲ့သို႕ ထြန္းေတာက္သူ )
Suriyavikrama ( The Power of Sun )
၅။ ျဂီထု ဝိၾကမ ( အမိ နတ္မင္းက ေစာင္မသူ )
Crithuvikrama ( The Protection of Armour )
၆။ ဇၾတတတ ဝိၾကမ ( အမ်ိဳးတကာ ထိတ္လန္႕သူ )
Jatratatavikrama ( The Terror of Race )
၇။ အဒိတ် ဝိၾကမ ( ေနမ်ိဳးအသေရ ရွိသူ )
[A] dityavikrama ( The Glory of Sun Race )
အထက္ပါ စာရင္းက မင္းေတြရဲ့ အမည္ကို ေက်ာက္အ႐ိုးအိုးေပၚက သကၠတ အကၡရာ တခ်ိဳ႕ပါတဲ့ ပ်ဴ စာလုံးေပါင္း ၁၁၂၇ လုံးကေန ေဖာ္ထုတ္ရရွိတာပါ။ အထူးသျဖင့္ မင္းနာမည္ေတြကို သကၠတ နာမည္ နဲ႕ ေရးထားလို႕ ခုလို သိရတာျဖစ္ပါတယ္
ေနာက္တစ္ခု အုတ္ခြက္ဘုရား
အမ်ိဳးအစား - ေျမပံုဘုရား ( အမ်ားအေခၚ အုတ္ခြက္ဘုရား )
လက္ရွိတည္ေနရာ - ျဗိတိလွ် ျပတိုက္၊ လန္ဒန္
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - ျမန္မာ
ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ပံုစံခြက္ သုံးျပီး ေျမသားပံုေဖာ္
မူလေနရာ - ျမန္မာ ( ပ်ဴ )
အခ်ိန္ကာလ - ၈ - ၁၀ ရာစု (this date according to Guy 2002; Luce suggests 10th-11thC)
မွတ္ခ်က္ ။ ။ Guy က ၈ - ၁၀ ရာစုလို႕ခန္႕မွန္းျပီး ၊ လုစ္ ကေတာ့ ၁၀-၁၁ ရာစုလို႕ ခန္႕မွန္းပါတယ္။ )
အရြယ္အစား
အျမင့္ - ၈ စင္တီမီတာ
ဗ်က္ အက်ယ္ - ၆.၅ စင္တီမီတာ
ဒီေျမပံုဘုရား ကို လန္ဒန္ ၊ျဗိတိလွ်ျပတိုက္ မွာသုေတသနလုပ္ေနဆဲအဆင့္ ေရွးပစၥည္းစာရင္းမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သမိုင္း သုေတသန စိတ္ဝင္စားသူေတြကေတာ့ ဒီေျမပံုဘုရားကို မွတ္မိခ်င္မွတ္မိပါလိမ့္မယ္။ ေက်ာက္စာဝန္ေဟာင္း ဦးျမေရးတဲ့ " အုတ္ခြက္ ႐ုပ္ပြါးဆင္းတုေတာ္မ်ားအေၾကာင္း " စာအုပ္ ၊ ပံု ၁၀၅ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္းကပါ အေရွ႕ က်ဆင္းဘုရား အတြင္းကရရွိတယ္လို႕သိရပါတယ္။
ျမင္ေနရတဲ့အတိုင္း အနည္းငယ္ရွင္းျပလိုပါတယ္။ လန္ဒန္ ၊ျဗိတိလွ်ျပတိုက္မႉးအဆိုအရ မဟာေဗာဓိပင္ေအာက္မွာျဖစ္တယ္။ ဦးျမကေတာ့ ေဗာဓိပင္အေၾကာင္းေျပာမထားပါ။ တင္ျပင္ေခြ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ သုံးခုလုံးရဲ့အေပၚမွာ ထီးအမိုးငယ္ရွိပါတယ္။ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ သုံးခုလုံးရဲ့ ေအာက္မွာေတာ့ ၾကာပလႅင္ ခံထားတယ္။ အုတ္ခြက္အလယ္က ႐ုပ္ပြါးေတာ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာေနဟန္ " ဓမၼစၾကာ မုျဒာ " ျဖစ္ျပီး ၊ အာသနေခၚတဲ့ ေျခဟန္ကို စစ္ေဆး ၾကည့္တဲ့အခါ ဘယ္ေျခကို ညာေျခေပၚထပ္ ေခြထားျပီးတည္ျငိမ္ေအးေဆးတဲ့ ဟန္ " ပဂ်င္ကာသန " ျဖစ္တယ္။
ယာဘက္ ႐ုပ္ပြါးဆင္းတုေတာ္ကေတာ့ အရိေမေတၱယ် ကိုကိုယ္စားျပဳတယ္။ လက္ေတာ္ေျမထိ ဘူမိဖႆမုျဒာ ျဖစ္ျပီးေျခဟန္ကေတာ့ " ပဂ်င္ကာသန " ျဖစ္တယ္။ဝဲဘက္ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ဟာ ထူးျခားမႈရွိပါတယ္။ဦးေခါင္းမွာ မကိုဍ္ေဆာင္းထားတဲ့ အျပင္ ၊ မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ဆင္ထားတယ္၊ စလြယ္လြယ္ထားတာျဖစ္လို႕ ပိုျပီးထူးျခားတယ္။ ၾကာပလႅင္ေပၚ မင္းထိုင္ ထိုင္ေနဟန္ " ရာဇလိလာသန" ျဖစ္ျပီး အဲဒိအခ်က္ေတြအားလုံးအရ ေျပာရရင္ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱျဖစ္တယ္။ ေျမပံုဘုရားတစ္ခုလုံး ကိုျခံုျပီးေျပာရရင္ေတာ့ ဒါဟာ မဟာယာန ဟန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျမတ္စြာဘုရားကို ေဘးရံအရိေမေတၱယ် ႏွင့္ ေဗာဓိသတၱဘုရားေလာင္း ယွဥ္တြဲ ျပဳလုပ္ပူေဇာ္ၾကျခင္းဟာ ပုဂံေခတ္ဦးပိုင္းမွာ လူၾကိဳက္မ်ားပံုေပၚတယ္။အေတြ႕ရမ်
ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့စာတမ္းေတြမွ
ဒီဘုရားက ပ်ဴေႏွာင္းပိုင္းခ်ိန္ထိ ဘာသက္ေသျပလဲ ဆိုရင္ မဟာယာန ျဖစ္ေၾကာင္း အခိုင္အမာေျပာ ထားပါတယ္ ဒါက ျငင္းမရတဲ့ အခ်က္ပါပဲ ဒီအခ်က္လိုမ်ိဳး မ်ားစြာေသာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ ပ်ဴေခာတ္မွာ ေထရ၀ါဒ မရွိလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္ သထံုကို ေက်ာ္မသြားႏိုင္ေသးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ မ်ားစြာပါပဲ ေနာက္ အိုးေတြ ဒဂၤါးေတြ မွာ ၾကည့္႔ရင္ သွ်ီ၀ ကိုင္တဲ့ ခရင္းခြေတြ ပါေနတာဟာ ဘုရင္ေတြဟာ ေထရ၀ါဒ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ အတိအက်ကို ေျပာႏိုင္ပါတယ္
ေထရ၀ါဒနဲ႔ မဟာယာန တူတာေလး နဲနဲ ထည့္ေပးလိုက္ပါမယ္
လြတ္ေၿမာက္ရာ လမ္းမ်ား နွုိင္းယွဥ္ခ်က္
ေထရ၀ါဒ ဘာသာ တြင္ နိဗၺာန္ ပန္းတိုင္သို႔ -
၁ ။ သမၼာသမၺဳဒၶ အၿဖစ္နွင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၂ ။ ပေစၥကဗုဒၶါ ဘုရားငယ္အၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၃ ။ သာ၀က ေဗာဓိ - ေခၚ ရဟႏၱာအၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဟု သုံးမ်ိဳးရွိသည္။
မဟာယာန ဘာသာတြင္လည္း -
Bodhisattvayana, ( ေဗာဓိသတၱ ယာန ) ဘုရားအေလာင္းယာန၊
Prateka-Buddhayana, ( ပေစၥက ဗုဒၶယာန ) ပေစၥဗုဒၶါေလာင္း ယာန၊
Sravakayana ( သာ၀က ယာန ) သာ၀ကေလာင္း ယာန၊ၿဖင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဆိုၿပီး တူညီေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေတြ႔ရသည္။
ေထရ၀ါဒ ႏွင္႔ မဟာယာန၀ါဒတြင္ တူညီေသာ အဂၤါ ( ၆ ) ခ်က္
(၁) ျမတ္စြာဘုရားကို နွစ္ဖက္စလုံးက ဆရာ အျဖစ္လက္ခံၾကတယ္။
(၂) သစၥာ ေလးပါး တရားေတာ္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးက အျပည္႔အ၀လက္ခံၾကတယ္။
(၃) မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားကိုလဲ လက္ခံတာခ်င္း တူညီတယ္၊
(၄) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ကို လက္ခံတာလဲ တူညီတယ္၊
(၅) ဖန္ဆင္းရွင္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ လက္မခံပဲ ပယ္ၿမစ္ပါတယ္။
(၆) အနိစၥ ၊ဒုကၡ၊အနတၱ နဲ႔ သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာေတြကို ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံၾကတယ္။
Mahayana and Theravada
Now, what is the difference between Mahayana and Theravada?
I have studied Mahayana for many years and the more I study it, the more I find there is hardly any difference between
Theravada and Mahayana with regard to the fundamental teachings.
1- Both accept Sakyamuni Buddha as the Teacher.
2- The Four Noble Truths are exactly the same in both schools.
3- The Eightfold Path is exactly the same in both schools.
4- The Paticca-samuppada or the Dependent Origination is the same in both schools.
5- Both rejected the idea of a supreme being who created and governed this world.
6- Both accept Anicca, Dukkha, Anatta and Sila, Samadhi, Panna without any difference.
အနတၱကို နွစ္ဖက္စလုံးက လက္မခံႀကေပမယ္႔ ကြဲျပားခ်က္က တရားေတာ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ ေဗာဓိသတၱ လို႔ ေခၚတဲ႔ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားက်င္႔စဥ္ အေပၚမွာ ထားတဲ႔ သေဘာထား ျဖစ္ေနတယ္။
ေထရ၀ါဒ က ဘုရားေလာင္း ကို ပုထုဇဥ္ပဲရွိေသးလို႔ မကိုးကြယ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဆိုတာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ဖို႔ က်င္႔တဲ႔ ၀ါဒျဖစ္ျပီး ၊ မဟာယာနကေတာ႔ ဗုဒၶျဖစ္မယ္႔ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱက်င္႔စဥ္ကို လက္ခံတဲ႔ ၀ါဒပါ။
ေထရ၀ါဒမွာ ေဗာဓိသတၱကို လြတ္ေျမာက္ရာ သစၥာတရားကို မသိေသးတဲ႔ ပုထုဇဥ္မို႔ မကိုးကြယ္
ေသးေပမယ္႔ ၊ မဟာယာန မွာေတာ႔ ကိုးကြယ္စရာ ေဗာဓိသတၱေတြ မ်ားပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားရဲ႔ မိခင္၊ ဖခင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
ဖားေအာက္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဓမၼစၾကာႏွင္႔ ၀ိပႆနာ တရားေတာ္ကို နာဖူးပါတယ္၊ မဟာယာန အယူ၀ါဒမွာ - အရဟတၱဖိုလ္ရျပီးသား ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟာ ဒီဘ၀ကေန နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလို႔ မရေသးဘူး။
ရဟႏၱာအၿဖစ္ကေန အနာဂမ္ ၊ သကဒါဂမ္ ၊ ေသာတာပန္ အထိ ျပန္ ေလွ်ာက်သြားတယ္။ ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္သြားရမယ္ ။ ျပီးမွ ဘုရားဆုပန္ျပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ျပန္ၾကိဳးစားၾကရမယ္။
ေထရ၀ါဒ မွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူး - ပုထုဇဥ္ဘ၀ကေန ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အစဥ္အတိုင္းၿဖစ္ၿပီးရင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ၿပဳရတာပါပဲ၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ေပါ႔၊ သူ႔အတြက္ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာကိုယ္ဟာ ေနာက္ဆုံးပါပဲ၊ ဘုရားေဟာထားတဲ႔ စကားေလးတခြန္းရွိတယ္၊ ရဟႏၱာၿဖစ္တဲ႔သူ မ်ားလဲ ေၿပာေလ႔ရွိႀကတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ပါ။
(၁) အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ = ငါ၏ ရရွိၿပီးေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ဥာဏ္သည္ ဘယ္လိုအေႀကာင္း
ေႀကာင္႔မွ မပ်က္စီးနိုင္ေတာ႔ေပ။
(၂) အယမႏၱိမာ ဇာတိ ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုန ဗၻေ၀ါတိ = ဒီဘ၀သည္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဘ၀သစ္ ဆိုတာ မရွိေတာ႔ဘူး။
(၃) နာပရံ ဣတၳတၳာယာတိ ပဇာနာတိ - ၇ဟႏၱာ ၿဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ က်င္႔ႀကံစရာ လုံး၀ မရွိေတာ႔ဘူး - တဲ႔။
ဒါကို ေထာက္ေသာအားၿဖင္႔ ေထရ၀ါဒဟာ အားလုံး ဘုရားေဟာစကားနဲ႔ တူညီေနေသးတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပံုဂံမွာ အေနာရထာ စခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားစာေပေတြက ပိုခိုင္လံုေနသလား လို႔ ယူဆပါတယ္ ခင္ဗ် ဦးၾကီး အေနနဲ႔ ေစာဒက လြတ္လပ္စြာတက္ပါခင္ဗ်
ေအာက္က တစ္ခုကေတာ့ တူရြင္းေတာင္ ဘုရားေက်ာက္စာ
ပုဂံအေရွ႕ေတာင္ ၊ တူရြင္းေတာင္ထိပ္။ ပံု ၄၅ ။ စာရင္း ၄၆၅ ။
၁။ သဂရစ္ ၅၈၆ ျမကၠသိုလႏွစ္ တပို႕တြဲ
၂။ လဆန္း ၂ ရက္ ၾကာသာပေတင႕ အား အရည္း
၃။ ငစိုက္သင္ ႏွင့္ ၊ ငစင္သင္လံု မိန္႕ၾကားကာ ငစ
၄။ င္သင္ မေအာင္ ငစိုက္သင္ေအာင္၏။ တရားသူ
၅။ ၾကီးကားအက်ိဳးရွိ ၁၊ စတၱ(႐ုယ္) ၁၊ ကစၥကာပတိ
၆။ ယ္ ၁၊ ကစၥပၾကဳံ ။ ဤသူ ၄ ေယာက္ေသာကား
၇။ တရား(ကြ)န္း သာယာတြင္ ေမး ေပသေတး၊
၈။ တူရင္ေတာင္ထက္ ငစိုက္သင္ ပုထိုး ၂ လုံး
၉။ ဂူတလုံးလႉေသာ ယာ ၄ ပယ္ ကြၽန္
၁၀။ (ကား) ငစြယ္ဘုရား ေကြၽးေစသေတး (။) သားေျမး
၁၁။ (တြ)င္လည္းေကာင္း သူလည္းေကာင္း လူစားမူကား
၁၂။ အဝစိယ္ကား အထက္လူစားမူေသာကား
၁၃။ ေအာက္ျဖစ္ေစ သေတး။ အေဆြ အဝ(ာ:)
၁၄။ အတိုင္းမသိရပါေစ သေတး။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျမန္မာျပန္
သကၠရာဇ္ ၅၈၆ ခု ( ၁၂၂၅ ) ေတာေက်ာင္းရဟန္း ႏွစ္ပါးျဖစ္တဲ့ အရည္း " ငစိုက္သင္" ႏွင့္ " ငစင္သင္လံု" တို႕ ေျမပိုင္ဆိုင္မႈအတြက္ အမႈ ျဖစ္တယ္။ အမႈကို တရားသူၾကီး ၄ ဦးပါ တရားကြန္သာယာ ( တရားရုံး ) မွာစစ္ေဆး ဆံုးျဖတ္တယ္။ ငစိုက္သင္ တရားေအာင္ ( တရားႏိုင္ ) တယ္။ တရားႏိုင္သူ ငစိုက္သင္ က တူရြင္းေတာင္ထက္ မွာ ပုထိုး ၂ လုံး၊ ဂူ ၁ လုံး နဲ႕ ဘုရားကြၽန္ အျဖစ္ " ကြၽန္ငစြယ္" ကိုလႉတယ္။
သူ႕ေကာင္းမႈကို လု႕ယက္ဖ်က္စီးသူမွန္သမွ်သည္ အဝီသို႕ က်ပါေစ သတည္း။ သူ႕ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အက်ိဳးကို အေဆြပါးအားလုံး ရပါေစသတည္း၊ လို႕ တိုတိုဘဲေရးခဲ့တယ္။
ေဒါက္တာ သန္းထြန္းရဲ့ စာတမ္းမွာ " အရည္း ငစိုက္သင္ " ဟာ ေတာေက်ာင္း ရဟန္းျဖစ္တယ္လို႕ အခိုင္အမာ ဆိုထားတယ္။ေနာက္တစ္ခုက ရဟန္း အရက္ေသာက္တယ္ အင္းေဆာ့တယ္လို႔လဲ သူ႔ေဆာင္းပါးမွာ ပါတယ္
ေက်ာက္စာက တိုသေလာက္ ေလ့လာစရာ မ်ားပါတယ္
ဒီေနရာမွာ ေမးခြန္းအနည္းငယ္ ေမးပါမယ္ ျပန္ေျဖရွင္းေပးပါ ဦးၾကီးခင္ဗ်
******************************
၁။ ေက်ာက္စာမွာ ရဟန္းရယ္လို႔ တလံုးမွ မပါဘဲ ဘာေၾကာင့္ ရဟန္းလို႔ ယူရတာပါလဲ
၂။ရဟန္းႏွစ္ပါးက ေျမကို ဘာေၾကာင့္ လုရတာလဲ
၃။ " ရဟန္းႏွစ္ပါး အမႈျဖစ္တာ" ဆိုခဲ့ရင္ ဘုရားဥပေဒေတာ္အရ သံဃာေတာ္ေတြကသာ အမွုကို ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္ ဘာေၾကာင့္ ဒီအမႈကို တရားသူၾကီး ၄ ဦးထား ဆုံးျဖတ္ ရတာပါလဲ
၄။ရဟန္း ႏွစ္ပါးပါလို႔ ဆိုထားလ်က္နဲ႔ ဘယ္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ကြ်န္ငစြယ္ ဆိုျပီး ျဖစ္ရတာလဲ
၅။ရဟန္းခ်င္း ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ငစြယ္ကို ဘုရားကြ်န္ အျဖစ္ လွ်ဴတာပါလဲ
၆။ရဟန္းတစ္ပါးက ေက်ာက္စာေရးထိုးျပီးေတာ့ က်ိန္စာတိုက္မယ္လို႔ ယူဆပါသလား
၇။ေက်ာက္စာထြင္းျပီး က်ိန္စာတိုက္ပါသည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို က်န္ရဟန္းသံဃာမ်ားက ခြင့္ျပဳပါ မည္လား
၈။ရဟန္း အရက္ေသာက္သည္ ဆိုသည္ မွာ အခ်ိဳ႔ရွိေကာင္း ရွိေနႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ ေစာဒဂ မတက္ လိုပါခင္ဗ်
လြတ္လပ္ေသာ အျမင္ကို လိုခ်င္ေသာေၾကာင့္သာ ၀ိနည္းမ်ား ထည့္မေဖာ္ျပထားပါ သတိထားျပီး ေျဖဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ေမးခြန္းေတြ ပါလို႔ ေမတၱာျဖင့္ အသိေပးပါသည္ စာရိုက္ျခင္းသည္လဲ ၀စီကံ ေျမာက္၏လို႔ ဆိုထားတာ ရွိပါတယ္ ဦးၾကီးခင္ဗ်
ဒီေက်ာက္စာပါ အေမး (၇) ခ်က္ကို ေျဖေပးေစလိုပါတယ္ ဦးၾကီးခင္ဗ်
ေက်ာက္စာထဲမွာလည္းေတြ႕ရျပီး ျဖစ္ႏိုင္တာကို ခန္႕မွန္း ( Studies Guess )ေျပာရရင္ ျမန္မာေတြရဲ့ ပထမေရႊေခတ္ ပုဂံ ၁၁ ရာစုေလာက္မွာေတာ့ ေလာကီပညာ အားေကာင္းစျပဳေန ပါျပီ။ ပုဂံဟာ စီးပြါးေရး ၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားေတာင့္တင္းလာတဲ
အခါေပး ပုဏၰား ဟူးရားေတြဟာ ဘုရင့္နန္းေတာ္ဆိုင္ရာ အခန္းနားေတြမွာ အဓိက ဦးစာေပး ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ေနပါျပီ။ တနည္းေျပာေတာ့ သူတို႕ဟာအဆင့္ျမင့္ ေလာကီပညာရွင္ေတြပါပဲ။ သူတို႕ႏွင့္အတူတပါတည္း တင္သြင္းမိရက္သားျဖစ္ေနတာက ဟိႏၵဳအယူဝါဒ နဲ႕ ေလာကီပညာ ဆိုင္အတတ္ပညာေတြပါဘဲ။ အတြင္း အျပင္မွာရွိတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြ ကိုၾကည့္ျပီးေနာက္မွာေတာ့ ယခုအေခၚ နန္းဘုရား ၊ ေစတနာၾကီးဘုရားတို႕ဟာ ပုဂံေခတ္ အႏၵိယသားတို႕ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာ ဟိႏၵဳနတ္ဘုရားေက်ာင္းေတြျဖစ္တယ္
မႏုက်ယ္ ဓမၼသတ္ ျမီးခန္းမွာေတာ့ ျမိဳ႕စေတးခံရမယ့္ လူဆီက ေႂကြးမေတာင္းရလို႕ပါျပီးျဖစ္ေ
ထီးလိႈင္မင္း ( ၁၀၈၄- ၁၁၁၃) (အမ်ားအေခၚ က်န္စစ္သား) နန္းတက္ျပီး တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ ႏွစ္အၾကာမွာ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္ပါတယ္။ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ပံုအေသးစိတ္ကို မြန္ဘာသာနဲ႕ ေက်ာက္စာေရးထိုးမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျ
အဲဒိနန္းတည္ေက်ာက္စာဟာ ဗိသုကာပညာ ပႏၷနက္တည္ေဆာက္ပံု စတာေတြထက္ ေန႕စဥ္စီမံတဲ့ အႏၲရာယ္ကင္း ေလာကီအစီရင္ေတြကိုသာ အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့တာမ်ာ
၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၁၀၁ မွ ၉ ေမ ၁၁၀၂ အထိ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္ ၆ လၾကာတယ္။ တည္ေဆာက္ခ်ိန္ေျခာက္လဆိုေပမယ့္ တည္ေဆာက္မႈမွာ ပါဝင္သူေတြအားလုံးဟာ ေန႕စဥ္ရက္ဆက္လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ရတာ
၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ တည္ေဆာက္မႈမွာပါဝင္တဲ့ သံပ်င္ၾကီး၊ သံပ်င္ငယ္၊ ကလန္ ၊ သူၾကီး ၊ ယင္သင္ ၊ ပုဏၰား ၊ ဟူးရား ၊ ဗိသုကာ နဲ႕ ေဝါထမ္းပုဏၰား မ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ရတယ္။ မြန္လူမ်ိဳး ၁၂၆ ေယာက္ ၊ ေျမကာလသားအိုး ၁၂၀ ။ ဗိႆႏိုး နတ္မင္းကိုပူေဇာ္။ ေကာင္းျမတ္တဲ့အခ်ိန္ၾကေရာက္ျပီ
၅ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ ေရေဆး ေရပက္တစ္ၾကိမ္ထပ္ျပီးလုပ္။
၆ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ - ၂၄ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၅ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေနာက္ထပ္တစ္ၾကိမ္ ေရေဆး ေရပက္လုပ္။
၂၆ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ - ၂၂ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေဝါထမ္းပုဏၰားမ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီးေရခတ္ဆင္း။ ပႏၷက္႐ိုက္ ေရႊၾကိဳးတား။
၂၄ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ တစ္ဗဟိုလ္ တစ္နာရီ (စက္နာရီ ၉ နာရီ ၂၄ မိနစ္) မွာ အျပင္နကၡတ္ကိုၾကည့္ျပီး အတိတ္ေကာင္း နိမိတ္ေကာင္းဖတ္၊ စာနဲ႕ေရး။ ရဟန္းေတြ ပရိတ္ရြတ္။
၂၅-၂၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၈ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေရႊကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေငြကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေၾကးကာလသားအိုး ၁၀၈လုံး။ ဓားလြယ္ကိုင္ထားတဲ့ ျမန္မာနဲ႕ အိုးကိုေပြ႕ကိုင္မယ့္လူေတြက ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီး၊ ေပါင္းျဖဴေဆာင္း။
၁ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ နံနက္ ၁၁နာရီ ၁၆ မိနစ္မွာ မဟာေထရ ၊ ရွင္အရဟံနဲ႕ ပရိတ္ရြတ္သံဃာ ၈၁၀၈ပါးပရိတ္ရြတ္ ၊ ေခါင္းေဆာင္ မဟာေထရွိပါးအတြက္ ဖ်ာရွစ္ခ်ပ္၊ ပန္းေရးပုဆိုး ၈ ထည္။ တူရြင္း ၈ ေခ်ာင္း။ ကာလသားအိုး ၁၀၈ လုံး။ ခ႐ုသင္း ၁၀၈ခု။ ဖ်ာ ၁၀၈ ခ်ပ္။ ပန္းေရးပုဆိုး ၁၀၈ထည္။ တူရြင္း ၁၀၈ ေခ်ာင္း။ဒီမွာ ထုတ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေလးေတြ အရင္ ေျပာေပးပါဦး ဦးၾကီး တအားမ်ားသြားမွာစိုးလို႔ ရိုက္ထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၂၄ မ်က္ႏွာစာ ျဖတ္ထားခဲ့ပါတယ္ ဦးၾကီးလဲ ေအးေအးသက္သာ လုပ္ရေအာင္လို႔ရည္ရြယ္ပါတယ္
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်
ဒီမွာကေတာ့ မာလုတင္လိုက္တဲ့ ပိုစ့္ပါ ဦးၾကီး မျမင္မွာစိုးလို႔ တြဲေပးလိုက္ပါတယ္ ဦးၾကီးအတြက္ သီးသန္႔ပါခင္ဗ်
https://www.facebook.com/
Credit -မိုးနတ္ေဂဟာျမန္မာေတြအတြက္ ေလာကီပညာဟာ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ၊ ေဗဒင္ ယၾတာ၊ အတိတ္၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ ဆိုျပီးရွိပါတယ္။ အင္း၊ အိုင္ ၊ ခလဲ့၊ လက္ဖြဲ႕ ၊ ဂါထာ၊ မႏၲန္၊ ပီယ စတာေတြကို ပထမအုပ္စု ၊ ေဗဒင္ ယၾတာကို ဒုတိယအုပ္စု ၊ နိမိတ္ ၊ တေဘာင္ ၊ စနည္း ၊ ဘေဝါ စတာေတြကို တတိယအုပ္စုုဆိုျပီးအုပ္စု သုံးစုခြဲလို႕ရမယ္ထင္ပါတယ္။
ေလာကီပညာ ေမွာ္ပညာဆိုတာ ယံုၾကည္မႈကိုအေျခခံကာ ျဖစ္တည္လာျခင္းျဖစ္ျပီး သမိုင္း မတင္ မွီေခတ္ ကာလကတည္းကရွိခဲ့တယ္လို႕ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္တစ္ေသာင္းေက်ာ္
ေမွာ္ဆရာက ရြတ္ဖတ္ျပီး အ႐ုပ္ကိုလွံနဲ႕ထိုးၾကရင္ ေနာက္တစ္ေန႕ အမဲလိုက္တဲ့အခါ သားေကာင္ေတြရမယ္လို႕ ယံုၾကည္ခ်က္မႈနဲ႕ ဂူနံရံမွာေရးဆြဲခဲ့တာျဖစ္မယ္လို
ပညာရွင္တခ်ိဳ႕က ျမန္မာ့ေလာ့ကီပညာဟာ သေရေခတၱရာ ေခတ္ ေလာက္ကတည္းက စတယ္ လို႕ဆိုပါတယ္။ ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းပံုစာအုပ္ထဲက " ပ်ဴ " စာတမ္းငယ္ထဲမွာေတာ့ ပ်ဴေတြဟာ သူတစ္ပါးအသက္ မသတ္လိုလို႕ ပိုးထည္မဝတ္ ၊ သို႕ေသာ္ ေဗဒင္ေမးဝါသနာပါတယ္ လို႕ဆိုထားပါတယ္။
ဒီအတတ္ပညာမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒအလြန္ ထြန္းကားေနသည္ ဆိုေသာ ထိုပ်ဴေခာတ္တြင္ ရွိေနသည္ဟု ဆိုထားေသာေၾကာင့္ ထိုအတတ္အေၾကာင္း ထည့္ေျပာရမည္ ျဖစ္သည္
ထိုအတတ္ပညာကို တႏၱရ ၀ါဒဟု ေခၚပါတယ္ တႏၱရ ဆိုတာ အနက္ က က်မ္းစာ လို႔ ျပန္တယ္
အဲဒီက်မ္းစာမွာ ဘာေတြ ပါသလဲ ဆိုရင္ မႏၱာန္ မႏၱရား ေမွာ္ အင္း အိုင္ ခလွဲ႔ လက္ဖြဲ႔ စတဲ့ အေၾကာင္းေတြ ေရးထားတဲ့ က်မ္းကို ေခၚဆိုပါတယ္
တႏၱရဟာ ကရိယ။က်ာရယ။ေယာဂ။အႏုတၱရေယာဂ ဆိုျပီး ေလးမ်ိဳး ကြဲပါတယ္
အႏုတၱရေယာဂ ကေတာ့ အျမတ္ဆံုးနဲ႔ အနက္နဲဆံုးပါပဲ
တႏၱရဟာ မဟာယာနသုတၱံမ်ားနဲ႔ မေရွးမေႏွာင္းမွာ ေပၚလာတယ္ ဒါေပမယ့္လို႔ အႏုတၱရေယာဂ ကေတာ့့့ တျဖည္းျဖည္း ၾကီးထြားေပၚေပါက္လာတာပါ ဒီ၀ါဒမွာ အဆင့္ ၇ ဆင့္ရွိတယ္ စာရွည္မွာ စိုးလို႔ မျပေတာ့ပါ
ေနာက္တစ္ခုက သတၱိ၀ါဒ ဒါက သွ်ီ၀နဲ႔ ွဇနီးေတြ ျဖစ္တဲ့ နတ္ဘုရားမေတြ ကိုပူေဇာ္တာ မိန္းမေတြ အမ်ားၾကီးရွိေပမယ့္လို႔ ထင္ရွားတာက ေဒ၀ီ ႏုရဂါ ကာလီ ဆိုတာေတြပဲ ဒီ၀ါဒက ဟိႏၵဴနဲ႔ အာရယာန္ မဟုတ္သူေတြ ပူးေပါင္းျပီး ေပၚထြက္လာတယ္လို႔ ဆိုထားတယ္
၅-၆ ရာစုေတြမွာ အိႏၵိယဘာသာေတြကို တႏၱရ နဲ႔ သတၱိ၀ါဒ ဟာကူးစက္လာတယ္ တႏၱရ ဗုဒၶဘာသာဟာ ဟိႏၵဴနဲ႔ မဟာယာန ေနာက္ တိုင္းရင္းျဖစ္ အစြဲေတြ ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ဘာသာတစ္ခုပါ ဘုရားေက်ာင္းတစ္ခုတည္းမွာပဲ ဟိႏၵနတ္ဘုရာမ်ား မဟာယာနက နတ္ဘုရားမ်ားကို စုျပီးထား ၾကပါတယ္
ဗိဟာရ္ျပည္မွာ ရွစ္ရာစု ႏွစ္ကစျပီး ဒီ၀ါဒ တန္ခိုးထြားကာ ဂိုပါလမင္းလက္ထက္မွာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ရုပ္ထုေတြထဲကို အတင္း နတ္ဘုရားေတြ ေရာထည့္လိုက္တယ္ ဒီအေၾကာင္းေျပာေန တာ ပ်ဴနဲ႔ ေခာတ္ျပိဳင္ ျဖစ္ေနလို႔ပါ အရည္းနဲ႔ ဆက္ႏြယ္မွု ရွိတာေျပာေပး မလို႔
တႏၱရ၀ါဒဟာ ဗုဒၶဘာသာ နဲ႔ သွ်ီ၀ ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးကြဲတယ္ဆိုျပီး ေထရ၀ါဒထဲ ကိုေရာထည့္ပစ္ လိုက္ ပါတယ္ ဒီအေၾကာင္း ျဖတ္ပါမယ္
ျမန္မာျပည္ထဲ သြားရေအာင္ ဦးၾကီးရယ္ ေလယာဥ္ဖိုးေလး မစပါဦး ပိုက္ဆံျပတ္ေနျပီ
အိႏၵိယျပည္က ဗုဒၶဘာသာ (ေထရ၀ါဒမဟုတ္) ျမန္မာကိုေရာက္တာနဲ႔ ဘယ္လို ေျပာေျပာ သထံုကို မလြန္ႏိုင္ေသးဘူး မဟုတ္လား ဒီေနရာမွာ အလ်ဥ္းသင့္လို႔ ေျပာပါဦးမယ္ သထံုၾကီး သထံုေလး ဆိုတာရွိပါေသးတယ္ ဒါထားဦးမယ္ေနာ္ ဦးေလး
သထံုမွထြန္းကားေနျပီေနာ္ ပ်ဴမွာ ထြန္းကားတယ္လို႔ေတာ့ ဦးၾကီးေျပာသလိုပဲ ဘယ္ေက်ာက္စာမွာ မွ မေတြ႕ရေသးဘူး အပိုင္းအစေတြ သာေတြ႕ရတယ္ ေရႊေပလႊာေတြ ဘာေတြ ညာေတြ ဘယ္လို ေျပာေနေန မဟာယာနမွာ ရွိတဲ့ဟာေတြပဲပါတာ ေတြ႕ပါေသးတယ္ ဒါကိုမဟုတ္ဘူးလို႔ အဆိုျပဳ မယ္ဆိုရင္ မဟာယာနကို ေစ့ငုေအာင္ ေလ့လာဖို႔ လိုပါတယ္ ဒါမွ တြဲမိမွာပါ ဦးေလးတို႔ေျပာတဲ့ ေခာတ္ျပိဳင္မရွိဘူးဆိုတာ ၅-၆-၈ ဆိုတဲ့ ရာစုေတြဟာ ပ်ဴေခာတ္ပါဘဲ ကြ်န္ေတာ္ေျပာတာ လြဲေန တယ္ထင္ရင္ ေခာတ္ျပိဳင္ သမိုင္းကိုျပန္ေလ့လာပါ ေနာက္ ျပန္ေျပာႏိုင္ပါတယ္ မရွိဘူးလို႔ေတာ့ ယတိျပတ္မေျပာနဲ႔ေနာ္ ကိုယ္မဖတ္မိေသးဘူး လို႔သာေျပာပါ အေထာက္အထားလိုခ်င္ရင္ ဒီေနရာ မွာ ကိုယ္ကြ်မ္းက်င္သေလာက္ ေမႊပါခင္ဗ် ေက်ာက္စာ မွင္စာ ကေနစျပီး အျခားက်မ္းမ်ိဳးစံု ရႏိုင္ ပါတယ္ https://archive.org/
ပုဂံကို စေရာက္လာတဲ့ ၀ါဒဟာ အိႏိၵယ ေျမာက္ပိုင္းကေန ၀င္လာလာတဲ့ တႏၱရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ပ်ဴေခတ္က ရွိေနတာလို႔ ဆက္စပ္ေျပာခ်င္တယ္ဆိုရင္ ေအာက္ကမင္းနာမည္ ေတြပဲ ၾကည့္ပါ ဘာေကာင္ေတြလဲ အရွင္းၾကီးေတြ႕ပါလိမ့္မယ္ ဒါအက်ဥ္းျပေပးထားပါတယ္ ဦးၾကီး
ေနာက္ အျခားအေထာက္အထား မ်ားစြာ က်န္ေနပါေသးတယ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာတူးဖူးရထားျပီး မွတ္တမ္းမ၀င္ စာရင္းမထင္တဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္းေတြ ေစ်းကြက္ ခဏေလ့လာသင့္ပါတယ္ လို႔ အၾကံျပဴလိုပါတယ္ ကတ္တေလာက္ေတြေတာင္ ထုတ္ေ၀ထားပါတယ္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ က်ယ္ျပန္႔ပံု ေျပာတာပါ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေစ်းေတြနဲ႔ ေလလံပစ္တာေတြလဲ ျမင္ခဲ့ရဖူးပါရဲ႕ဗ်ာ
တရား၀င္တာပဲ ယူမယ္ဆို တြက္ၾကည့္ေပါ့ ဘယ္ေလာက္ ခုထိမ္းသိမ္းထားသလဲ အျပင္ေရာက္ေန တဲ့ အေမြအႏွစ္ ဘယ္ေလာက္မ်ားလဲ ဆိုတာ သိမွာပါ အထင္ကရ မရွိတဲ့ ေရွးေဟာင္းပစၥည္း အေထာက္အထားေတြ မွာလဲ သက္ေသ ရွိပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္က အဲဒါေတြလဲ ထည့္တြက္ သင့္တယ္လို႔သာပဲ အၾကံျပဳတာပါခင္ဗ် ဦးၾကီး
ေရွး/သု တူးေဖာ္ေရးက ရရွိတဲ့ သုေတသနဆိုင္ရာ အေထာက္ထားေတြက ိုျပန္ၾကည့္တဲ့အခါ အထက္ပါ မင္းေတြႏွင့္ပတ္သက္ျပီး တစ္စုံတစ္ရာ မေတြ႕ရပါ။ ေက်ာက္စာဝန္ ေတာ္စိန္ခို ဦးေဆာင္တဲ့ ၁၉၁၁ တူးေဖာ္မႈေတြကေန ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ႏွစ္လုံးေတြ႕တယ္။ ၁၉၂၂ မွာ ခ်ာစ္ ဒူရာဇယ္ ( Mr Chas Duriosell ) ဦးေဆာင္တဲ့ တူးေဖာ္မႈကေန ေနာက္ထပ္ ေက်ာက္အ႐ိုးအိုးတစ္လုံးထပ္ေတြ
ေက်ာက္အရိုးအိုးေတြအေပၚမွာ ေရးထားတဲ့ ပ်ဴစာေတြကို ေဒါက္တာ စီ အို ဗလက္ဒန္ ( Dr C. O Blagden ) ၊ ဦးသာျမတ္ ၊ ဦးျမ ႏွင့္အျခား ေရွးစာပညာရွင္ေတြ ဝိုင္းျပီး အကၡရာဖလွယ္ျပီးတဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ ေရွးျမိဳ႕ေဟာင္း သေရေခတၱရာမွာ အမွန္တကယ္ စိုးစံခဲ့တဲ့ မင္းေတြရဲ့ နာမည္ေတြ ႏွင့္ သကႏွစ္ကို သုံးတယ္လို႕ ယုံၾကည္ရတဲ့ ခုႏွစ္ေတြထြက္လာတယ္။ ေက်ာက္အ႐ိုးအိုး ေတြေပၚမွာပါတဲ့ အဓိက က်တဲ့စာက်င္းကိုၾကည့္ရေအာင္ပါ။
၁။ ေဒဝ မိၾတ ( နတ္ခ်စ္သူ )
Devamitra ( The Beloved of Gods )
၂။ ဟရိ ဝိၾကမ ( ဗိႆႏိုးနတ္မင္းရဲ့ လက္ရုံး )
Harivikrama ( The Might of Visnu )
၃။ သီဟ ဝိၾကမ ( ျခေသၤ့ကဲ့သို႕ ရဲရင့္သူ )
Sihavikrama ( The Courage of Lion )
၄။ သူရိယ ဝိၾကမ ( ေနကဲ့သို႕ ထြန္းေတာက္သူ )
Suriyavikrama ( The Power of Sun )
၅။ ျဂီထု ဝိၾကမ ( အမိ နတ္မင္းက ေစာင္မသူ )
Crithuvikrama ( The Protection of Armour )
၆။ ဇၾတတတ ဝိၾကမ ( အမ်ိဳးတကာ ထိတ္လန္႕သူ )
Jatratatavikrama ( The Terror of Race )
၇။ အဒိတ် ဝိၾကမ ( ေနမ်ိဳးအသေရ ရွိသူ )
[A] dityavikrama ( The Glory of Sun Race )
အထက္ပါ စာရင္းက မင္းေတြရဲ့ အမည္ကို ေက်ာက္အ႐ိုးအိုးေပၚက သကၠတ အကၡရာ တခ်ိဳ႕ပါတဲ့ ပ်ဴ စာလုံးေပါင္း ၁၁၂၇ လုံးကေန ေဖာ္ထုတ္ရရွိတာပါ။ အထူးသျဖင့္ မင္းနာမည္ေတြကို သကၠတ နာမည္ နဲ႕ ေရးထားလို႕ ခုလို သိရတာျဖစ္ပါတယ္
ေနာက္တစ္ခု အုတ္ခြက္ဘုရား
အမ်ိဳးအစား - ေျမပံုဘုရား ( အမ်ားအေခၚ အုတ္ခြက္ဘုရား )
လက္ရွိတည္ေနရာ - ျဗိတိလွ် ျပတိုက္၊ လန္ဒန္
ေတြ႕ရွိရာေနရာ - ျမန္မာ
ျပဳလုပ္ပံုနည္းပညာ - ပံုစံခြက္ သုံးျပီး ေျမသားပံုေဖာ္
မူလေနရာ - ျမန္မာ ( ပ်ဴ )
အခ်ိန္ကာလ - ၈ - ၁၀ ရာစု (this date according to Guy 2002; Luce suggests 10th-11thC)
မွတ္ခ်က္ ။ ။ Guy က ၈ - ၁၀ ရာစုလို႕ခန္႕မွန္းျပီး ၊ လုစ္ ကေတာ့ ၁၀-၁၁ ရာစုလို႕ ခန္႕မွန္းပါတယ္။ )
အရြယ္အစား
အျမင့္ - ၈ စင္တီမီတာ
ဗ်က္ အက်ယ္ - ၆.၅ စင္တီမီတာ
ဒီေျမပံုဘုရား ကို လန္ဒန္ ၊ျဗိတိလွ်ျပတိုက္ မွာသုေတသနလုပ္ေနဆဲအဆင့္ ေရွးပစၥည္းစာရင္းမွာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သမိုင္း သုေတသန စိတ္ဝင္စားသူေတြကေတာ့ ဒီေျမပံုဘုရားကို မွတ္မိခ်င္မွတ္မိပါလိမ့္မယ္။ ေက်ာက္စာဝန္ေဟာင္း ဦးျမေရးတဲ့ " အုတ္ခြက္ ႐ုပ္ပြါးဆင္းတုေတာ္မ်ားအေၾကာင္း " စာအုပ္ ၊ ပံု ၁၀၅ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္းကပါ အေရွ႕ က်ဆင္းဘုရား အတြင္းကရရွိတယ္လို႕သိရပါတယ္။
ျမင္ေနရတဲ့အတိုင္း အနည္းငယ္ရွင္းျပလိုပါတယ္။ လန္ဒန္ ၊ျဗိတိလွ်ျပတိုက္မႉးအဆိုအရ မဟာေဗာဓိပင္ေအာက္မွာျဖစ္တယ္။ ဦးျမကေတာ့ ေဗာဓိပင္အေၾကာင္းေျပာမထားပါ။ တင္ျပင္ေခြ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ သုံးခုလုံးရဲ့အေပၚမွာ ထီးအမိုးငယ္ရွိပါတယ္။ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ သုံးခုလုံးရဲ့ ေအာက္မွာေတာ့ ၾကာပလႅင္ ခံထားတယ္။ အုတ္ခြက္အလယ္က ႐ုပ္ပြါးေတာ္ဟာ ျမတ္စြာဘုရား တရားေဟာေနဟန္ " ဓမၼစၾကာ မုျဒာ " ျဖစ္ျပီး ၊ အာသနေခၚတဲ့ ေျခဟန္ကို စစ္ေဆး ၾကည့္တဲ့အခါ ဘယ္ေျခကို ညာေျခေပၚထပ္ ေခြထားျပီးတည္ျငိမ္ေအးေဆးတဲ့ ဟန္ " ပဂ်င္ကာသန " ျဖစ္တယ္။
ယာဘက္ ႐ုပ္ပြါးဆင္းတုေတာ္ကေတာ့ အရိေမေတၱယ် ကိုကိုယ္စားျပဳတယ္။ လက္ေတာ္ေျမထိ ဘူမိဖႆမုျဒာ ျဖစ္ျပီးေျခဟန္ကေတာ့ " ပဂ်င္ကာသန " ျဖစ္တယ္။ဝဲဘက္ ႐ုပ္ပြါးေတာ္ဟာ ထူးျခားမႈရွိပါတယ္။ဦးေခါင္းမွာ မကိုဍ္ေဆာင္းထားတဲ့ အျပင္ ၊ မင္းဝတ္တန္ဆာဝတ္ဆင္ထားတယ္၊ စလြယ္လြယ္ထားတာျဖစ္လို႕ ပိုျပီးထူးျခားတယ္။ ၾကာပလႅင္ေပၚ မင္းထိုင္ ထိုင္ေနဟန္ " ရာဇလိလာသန" ျဖစ္ျပီး အဲဒိအခ်က္ေတြအားလုံးအရ ေျပာရရင္ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱျဖစ္တယ္။ ေျမပံုဘုရားတစ္ခုလုံး ကိုျခံုျပီးေျပာရရင္ေတာ့ ဒါဟာ မဟာယာန ဟန္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ျမတ္စြာဘုရားကို ေဘးရံအရိေမေတၱယ် ႏွင့္ ေဗာဓိသတၱဘုရားေလာင္း ယွဥ္တြဲ ျပဳလုပ္ပူေဇာ္ၾကျခင္းဟာ ပုဂံေခတ္ဦးပိုင္းမွာ လူၾကိဳက္မ်ားပံုေပၚတယ္။အေတြ႕ရမ်
ေဒါက္တာသန္းထြန္းရဲ့စာတမ္းေတြမွ
ဒီဘုရားက ပ်ဴေႏွာင္းပိုင္းခ်ိန္ထိ ဘာသက္ေသျပလဲ ဆိုရင္ မဟာယာန ျဖစ္ေၾကာင္း အခိုင္အမာေျပာ ထားပါတယ္ ဒါက ျငင္းမရတဲ့ အခ်က္ပါပဲ ဒီအခ်က္လိုမ်ိဳး မ်ားစြာေသာ အေထာက္အထားေတြ ရွိပါတယ္ ဒါေၾကာင့္ ပ်ဴေခာတ္မွာ ေထရ၀ါဒ မရွိလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္ သထံုကို ေက်ာ္မသြားႏိုင္ေသးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ မ်ားစြာပါပဲ ေနာက္ အိုးေတြ ဒဂၤါးေတြ မွာ ၾကည့္႔ရင္ သွ်ီ၀ ကိုင္တဲ့ ခရင္းခြေတြ ပါေနတာဟာ ဘုရင္ေတြဟာ ေထရ၀ါဒ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ အတိအက်ကို ေျပာႏိုင္ပါတယ္
ေထရ၀ါဒနဲ႔ မဟာယာန တူတာေလး နဲနဲ ထည့္ေပးလိုက္ပါမယ္
လြတ္ေၿမာက္ရာ လမ္းမ်ား နွုိင္းယွဥ္ခ်က္
ေထရ၀ါဒ ဘာသာ တြင္ နိဗၺာန္ ပန္းတိုင္သို႔ -
၁ ။ သမၼာသမၺဳဒၶ အၿဖစ္နွင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၂ ။ ပေစၥကဗုဒၶါ ဘုရားငယ္အၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၃ ။ သာ၀က ေဗာဓိ - ေခၚ ရဟႏၱာအၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဟု သုံးမ်ိဳးရွိသည္။
မဟာယာန ဘာသာတြင္လည္း -
Bodhisattvayana, ( ေဗာဓိသတၱ ယာန ) ဘုရားအေလာင္းယာန၊
Prateka-Buddhayana, ( ပေစၥက ဗုဒၶယာန ) ပေစၥဗုဒၶါေလာင္း ယာန၊
Sravakayana ( သာ၀က ယာန ) သာ၀ကေလာင္း ယာန၊ၿဖင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဆိုၿပီး တူညီေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေတြ႔ရသည္။
ေထရ၀ါဒ ႏွင္႔ မဟာယာန၀ါဒတြင္ တူညီေသာ အဂၤါ ( ၆ ) ခ်က္
(၁) ျမတ္စြာဘုရားကို နွစ္ဖက္စလုံးက ဆရာ အျဖစ္လက္ခံၾကတယ္။
(၂) သစၥာ ေလးပါး တရားေတာ္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးက အျပည္႔အ၀လက္ခံၾကတယ္။
(၃) မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားကိုလဲ လက္ခံတာခ်င္း တူညီတယ္၊
(၄) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ကို လက္ခံတာလဲ တူညီတယ္၊
(၅) ဖန္ဆင္းရွင္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ လက္မခံပဲ ပယ္ၿမစ္ပါတယ္။
(၆) အနိစၥ ၊ဒုကၡ၊အနတၱ နဲ႔ သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာေတြကို ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံၾကတယ္။
Mahayana and Theravada
Now, what is the difference between Mahayana and Theravada?
I have studied Mahayana for many years and the more I study it, the more I find there is hardly any difference between
Theravada and Mahayana with regard to the fundamental teachings.
1- Both accept Sakyamuni Buddha as the Teacher.
2- The Four Noble Truths are exactly the same in both schools.
3- The Eightfold Path is exactly the same in both schools.
4- The Paticca-samuppada or the Dependent Origination is the same in both schools.
5- Both rejected the idea of a supreme being who created and governed this world.
6- Both accept Anicca, Dukkha, Anatta and Sila, Samadhi, Panna without any difference.
အနတၱကို နွစ္ဖက္စလုံးက လက္မခံႀကေပမယ္႔ ကြဲျပားခ်က္က တရားေတာ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ ေဗာဓိသတၱ လို႔ ေခၚတဲ႔ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားက်င္႔စဥ္ အေပၚမွာ ထားတဲ႔ သေဘာထား ျဖစ္ေနတယ္။
ေထရ၀ါဒ က ဘုရားေလာင္း ကို ပုထုဇဥ္ပဲရွိေသးလို႔ မကိုးကြယ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဆိုတာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ဖို႔ က်င္႔တဲ႔ ၀ါဒျဖစ္ျပီး ၊ မဟာယာနကေတာ႔ ဗုဒၶျဖစ္မယ္႔ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱက်င္႔စဥ္ကို လက္ခံတဲ႔ ၀ါဒပါ။
ေထရ၀ါဒမွာ ေဗာဓိသတၱကို လြတ္ေျမာက္ရာ သစၥာတရားကို မသိေသးတဲ႔ ပုထုဇဥ္မို႔ မကိုးကြယ္
ေသးေပမယ္႔ ၊ မဟာယာန မွာေတာ႔ ကိုးကြယ္စရာ ေဗာဓိသတၱေတြ မ်ားပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားရဲ႔ မိခင္၊ ဖခင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
ဖားေအာက္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဓမၼစၾကာႏွင္႔ ၀ိပႆနာ တရားေတာ္ကို နာဖူးပါတယ္၊ မဟာယာန အယူ၀ါဒမွာ - အရဟတၱဖိုလ္ရျပီးသား ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟာ ဒီဘ၀ကေန နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလို႔ မရေသးဘူး။
ရဟႏၱာအၿဖစ္ကေန အနာဂမ္ ၊ သကဒါဂမ္ ၊ ေသာတာပန္ အထိ ျပန္ ေလွ်ာက်သြားတယ္။ ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္သြားရမယ္ ။ ျပီးမွ ဘုရားဆုပန္ျပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ျပန္ၾကိဳးစားၾကရမယ္။
ေထရ၀ါဒ မွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူး - ပုထုဇဥ္ဘ၀ကေန ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အစဥ္အတိုင္းၿဖစ္ၿပီးရင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ၿပဳရတာပါပဲ၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ေပါ႔၊ သူ႔အတြက္ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာကိုယ္ဟာ ေနာက္ဆုံးပါပဲ၊ ဘုရားေဟာထားတဲ႔ စကားေလးတခြန္းရွိတယ္၊ ရဟႏၱာၿဖစ္တဲ႔သူ မ်ားလဲ ေၿပာေလ႔ရွိႀကတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ပါ။
(၁) အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ = ငါ၏ ရရွိၿပီးေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ဥာဏ္သည္ ဘယ္လိုအေႀကာင္း
ေႀကာင္႔မွ မပ်က္စီးနိုင္ေတာ႔ေပ။
(၂) အယမႏၱိမာ ဇာတိ ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုန ဗၻေ၀ါတိ = ဒီဘ၀သည္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဘ၀သစ္ ဆိုတာ မရွိေတာ႔ဘူး။
(၃) နာပရံ ဣတၳတၳာယာတိ ပဇာနာတိ - ၇ဟႏၱာ ၿဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ က်င္႔ႀကံစရာ လုံး၀ မရွိေတာ႔ဘူး - တဲ႔။
ဒါကို ေထာက္ေသာအားၿဖင္႔ ေထရ၀ါဒဟာ အားလုံး ဘုရားေဟာစကားနဲ႔ တူညီေနေသးတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ပံုဂံမွာ အေနာရထာ စခဲ့တယ္ ဆိုတဲ့ အေထာက္အထားစာေပေတြက ပိုခိုင္လံုေနသလား လို႔ ယူဆပါတယ္ ခင္ဗ် ဦးၾကီး အေနနဲ႔ ေစာဒက လြတ္လပ္စြာတက္ပါခင္ဗ်
ေအာက္က တစ္ခုကေတာ့ တူရြင္းေတာင္ ဘုရားေက်ာက္စာ
ပုဂံအေရွ႕ေတာင္ ၊ တူရြင္းေတာင္ထိပ္။ ပံု ၄၅ ။ စာရင္း ၄၆၅ ။
၁။ သဂရစ္ ၅၈၆ ျမကၠသိုလႏွစ္ တပို႕တြဲ
၂။ လဆန္း ၂ ရက္ ၾကာသာပေတင႕ အား အရည္း
၃။ ငစိုက္သင္ ႏွင့္ ၊ ငစင္သင္လံု မိန္႕ၾကားကာ ငစ
၄။ င္သင္ မေအာင္ ငစိုက္သင္ေအာင္၏။ တရားသူ
၅။ ၾကီးကားအက်ိဳးရွိ ၁၊ စတၱ(႐ုယ္) ၁၊ ကစၥကာပတိ
၆။ ယ္ ၁၊ ကစၥပၾကဳံ ။ ဤသူ ၄ ေယာက္ေသာကား
၇။ တရား(ကြ)န္း သာယာတြင္ ေမး ေပသေတး၊
၈။ တူရင္ေတာင္ထက္ ငစိုက္သင္ ပုထိုး ၂ လုံး
၉။ ဂူတလုံးလႉေသာ ယာ ၄ ပယ္ ကြၽန္
၁၀။ (ကား) ငစြယ္ဘုရား ေကြၽးေစသေတး (။) သားေျမး
၁၁။ (တြ)င္လည္းေကာင္း သူလည္းေကာင္း လူစားမူကား
၁၂။ အဝစိယ္ကား အထက္လူစားမူေသာကား
၁၃။ ေအာက္ျဖစ္ေစ သေတး။ အေဆြ အဝ(ာ:)
၁၄။ အတိုင္းမသိရပါေစ သေတး။
အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျမန္မာျပန္
သကၠရာဇ္ ၅၈၆ ခု ( ၁၂၂၅ ) ေတာေက်ာင္းရဟန္း ႏွစ္ပါးျဖစ္တဲ့ အရည္း " ငစိုက္သင္" ႏွင့္ " ငစင္သင္လံု" တို႕ ေျမပိုင္ဆိုင္မႈအတြက္ အမႈ ျဖစ္တယ္။ အမႈကို တရားသူၾကီး ၄ ဦးပါ တရားကြန္သာယာ ( တရားရုံး ) မွာစစ္ေဆး ဆံုးျဖတ္တယ္။ ငစိုက္သင္ တရားေအာင္ ( တရားႏိုင္ ) တယ္။ တရားႏိုင္သူ ငစိုက္သင္ က တူရြင္းေတာင္ထက္ မွာ ပုထိုး ၂ လုံး၊ ဂူ ၁ လုံး နဲ႕ ဘုရားကြၽန္ အျဖစ္ " ကြၽန္ငစြယ္" ကိုလႉတယ္။
သူ႕ေကာင္းမႈကို လု႕ယက္ဖ်က္စီးသူမွန္သမွ်သည္ အဝီသို႕ က်ပါေစ သတည္း။ သူ႕ေကာင္းမႈကုသိုလ္ အက်ိဳးကို အေဆြပါးအားလုံး ရပါေစသတည္း၊ လို႕ တိုတိုဘဲေရးခဲ့တယ္။
ေဒါက္တာ သန္းထြန္းရဲ့ စာတမ္းမွာ " အရည္း ငစိုက္သင္ " ဟာ ေတာေက်ာင္း ရဟန္းျဖစ္တယ္လို႕ အခိုင္အမာ ဆိုထားတယ္။ေနာက္တစ္ခုက ရဟန္း အရက္ေသာက္တယ္ အင္းေဆာ့တယ္လို႔လဲ သူ႔ေဆာင္းပါးမွာ ပါတယ္
ေက်ာက္စာက တိုသေလာက္ ေလ့လာစရာ မ်ားပါတယ္
ဒီေနရာမွာ ေမးခြန္းအနည္းငယ္ ေမးပါမယ္ ျပန္ေျဖရွင္းေပးပါ ဦးၾကီးခင္ဗ်
******************************
၁။ ေက်ာက္စာမွာ ရဟန္းရယ္လို႔ တလံုးမွ မပါဘဲ ဘာေၾကာင့္ ရဟန္းလို႔ ယူရတာပါလဲ
၂။ရဟန္းႏွစ္ပါးက ေျမကို ဘာေၾကာင့္ လုရတာလဲ
၃။ " ရဟန္းႏွစ္ပါး အမႈျဖစ္တာ" ဆိုခဲ့ရင္ ဘုရားဥပေဒေတာ္အရ သံဃာေတာ္ေတြကသာ အမွုကို ဆံုးျဖတ္ရပါမယ္ ဘာေၾကာင့္ ဒီအမႈကို တရားသူၾကီး ၄ ဦးထား ဆုံးျဖတ္ ရတာပါလဲ
၄။ရဟန္း ႏွစ္ပါးပါလို႔ ဆိုထားလ်က္နဲ႔ ဘယ္ အေၾကာင္းေၾကာင့္ ကြ်န္ငစြယ္ ဆိုျပီး ျဖစ္ရတာလဲ
၅။ရဟန္းခ်င္း ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ငစြယ္ကို ဘုရားကြ်န္ အျဖစ္ လွ်ဴတာပါလဲ
၆။ရဟန္းတစ္ပါးက ေက်ာက္စာေရးထိုးျပီးေတာ့ က်ိန္စာတိုက္မယ္လို႔ ယူဆပါသလား
၇။ေက်ာက္စာထြင္းျပီး က်ိန္စာတိုက္ပါသည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို က်န္ရဟန္းသံဃာမ်ားက ခြင့္ျပဳပါ မည္လား
၈။ရဟန္း အရက္ေသာက္သည္ ဆိုသည္ မွာ အခ်ိဳ႔ရွိေကာင္း ရွိေနႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ ေစာဒဂ မတက္ လိုပါခင္ဗ်
လြတ္လပ္ေသာ အျမင္ကို လိုခ်င္ေသာေၾကာင့္သာ ၀ိနည္းမ်ား ထည့္မေဖာ္ျပထားပါ သတိထားျပီး ေျဖဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ေမးခြန္းေတြ ပါလို႔ ေမတၱာျဖင့္ အသိေပးပါသည္ စာရိုက္ျခင္းသည္လဲ ၀စီကံ ေျမာက္၏လို႔ ဆိုထားတာ ရွိပါတယ္ ဦးၾကီးခင္ဗ်
ဒီေက်ာက္စာပါ အေမး (၇) ခ်က္ကို ေျဖေပးေစလိုပါတယ္ ဦးၾကီးခင္ဗ်
ေက်ာက္စာထဲမွာလည္းေတြ႕ရျပီး ျဖစ္ႏိုင္တာကို ခန္႕မွန္း ( Studies Guess )ေျပာရရင္ ျမန္မာေတြရဲ့ ပထမေရႊေခတ္ ပုဂံ ၁၁ ရာစုေလာက္မွာေတာ့ ေလာကီပညာ အားေကာင္းစျပဳေန ပါျပီ။ ပုဂံဟာ စီးပြါးေရး ၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားေတာင့္တင္းလာတဲ
အခါေပး ပုဏၰား ဟူးရားေတြဟာ ဘုရင့္နန္းေတာ္ဆိုင္ရာ အခန္းနားေတြမွာ အဓိက ဦးစာေပး ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္ေနပါျပီ။ တနည္းေျပာေတာ့ သူတို႕ဟာအဆင့္ျမင့္ ေလာကီပညာရွင္ေတြပါပဲ။ သူတို႕ႏွင့္အတူတပါတည္း တင္သြင္းမိရက္သားျဖစ္ေနတာက ဟိႏၵဳအယူဝါဒ နဲ႕ ေလာကီပညာ ဆိုင္အတတ္ပညာေတြပါဘဲ။ အတြင္း အျပင္မွာရွိတဲ့ အႏုပညာလက္ရာေတြ ကိုၾကည့္ျပီးေနာက္မွာေတာ့ ယခုအေခၚ နန္းဘုရား ၊ ေစတနာၾကီးဘုရားတို႕ဟာ ပုဂံေခတ္ အႏၵိယသားတို႕ ဝတ္ျပဳကိုးကြယ္ရာ ဟိႏၵဳနတ္ဘုရားေက်ာင္းေတြျဖစ္တယ္
မႏုက်ယ္ ဓမၼသတ္ ျမီးခန္းမွာေတာ့ ျမိဳ႕စေတးခံရမယ့္ လူဆီက ေႂကြးမေတာင္းရလို႕ပါျပီးျဖစ္ေ
ထီးလိႈင္မင္း ( ၁၀၈၄- ၁၁၁၃) (အမ်ားအေခၚ က်န္စစ္သား) နန္းတက္ျပီး တစ္ဆယ့္ခုႏွစ္ ႏွစ္အၾကာမွာ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္ပါတယ္။ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ပံုအေသးစိတ္ကို မြန္ဘာသာနဲ႕ ေက်ာက္စာေရးထိုးမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ျ
အဲဒိနန္းတည္ေက်ာက္စာဟာ ဗိသုကာပညာ ပႏၷနက္တည္ေဆာက္ပံု စတာေတြထက္ ေန႕စဥ္စီမံတဲ့ အႏၲရာယ္ကင္း ေလာကီအစီရင္ေတြကိုသာ အေသးစိတ္မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့တာမ်ာ
၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၁၀၁ မွ ၉ ေမ ၁၁၀၂ အထိ နန္းေတာ္တည္ေဆာက္ခ်ိန္ ၆ လၾကာတယ္။ တည္ေဆာက္ခ်ိန္ေျခာက္လဆိုေပမယ့္ တည္ေဆာက္မႈမွာ ပါဝင္သူေတြအားလုံးဟာ ေန႕စဥ္ရက္ဆက္လုပ္ငန္းခြင္ဝင္ရတာ
၄ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ တည္ေဆာက္မႈမွာပါဝင္တဲ့ သံပ်င္ၾကီး၊ သံပ်င္ငယ္၊ ကလန္ ၊ သူၾကီး ၊ ယင္သင္ ၊ ပုဏၰား ၊ ဟူးရား ၊ ဗိသုကာ နဲ႕ ေဝါထမ္းပုဏၰား မ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ရတယ္။ မြန္လူမ်ိဳး ၁၂၆ ေယာက္ ၊ ေျမကာလသားအိုး ၁၂၀ ။ ဗိႆႏိုး နတ္မင္းကိုပူေဇာ္။ ေကာင္းျမတ္တဲ့အခ်ိန္ၾကေရာက္ျပီ
၅ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ ။ ။ ေရေဆး ေရပက္တစ္ၾကိမ္ထပ္ျပီးလုပ္။
၆ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀၁၁ - ၂၄ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၅ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေနာက္ထပ္တစ္ၾကိမ္ ေရေဆး ေရပက္လုပ္။
၂၆ ဇန္နဝါရီ ၁၁၀၂ - ၂၂ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၃ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေဝါထမ္းပုဏၰားမ်ား အတြင္းအကႌ်တို ၊ အျပင္အကႌ်ရွည္ နဲ႕ ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီးေရခတ္ဆင္း။ ပႏၷက္႐ိုက္ ေရႊၾကိဳးတား။
၂၄ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ တစ္ဗဟိုလ္ တစ္နာရီ (စက္နာရီ ၉ နာရီ ၂၄ မိနစ္) မွာ အျပင္နကၡတ္ကိုၾကည့္ျပီး အတိတ္ေကာင္း နိမိတ္ေကာင္းဖတ္၊ စာနဲ႕ေရး။ ရဟန္းေတြ ပရိတ္ရြတ္။
၂၅-၂၇ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ အခါေတာ္မေပးတဲ့အတြက္ တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းခြင္ရပ္နား။
၂၈ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၁၀၂ ။ ။ ေရႊကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေငြကာလသားအိုး ၈လုံး၊ ေၾကးကာလသားအိုး ၁၀၈လုံး။ ဓားလြယ္ကိုင္ထားတဲ့ ျမန္မာနဲ႕ အိုးကိုေပြ႕ကိုင္မယ့္လူေတြက ပုဆိုးျဖဴဝတ္ျပီး၊ ေပါင္းျဖဴေဆာင္း။
၁ မတ္ ၁၁၀၂ ။ ။ နံနက္ ၁၁နာရီ ၁၆ မိနစ္မွာ မဟာေထရ ၊ ရွင္အရဟံနဲ႕ ပရိတ္ရြတ္သံဃာ ၈၁၀၈ပါးပရိတ္ရြတ္ ၊ ေခါင္းေဆာင္ မဟာေထရွိပါးအတြက္ ဖ်ာရွစ္ခ်ပ္၊ ပန္းေရးပုဆိုး ၈ ထည္။ တူရြင္း ၈ ေခ်ာင္း။ ကာလသားအိုး ၁၀၈ လုံး။ ခ႐ုသင္း ၁၀၈ခု။ ဖ်ာ ၁၀၈ ခ်ပ္။ ပန္းေရးပုဆိုး ၁၀၈ထည္။ တူရြင္း ၁၀၈ ေခ်ာင္း။ဒီမွာ ထုတ္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေလးေတြ အရင္ ေျပာေပးပါဦး ဦးၾကီး တအားမ်ားသြားမွာစိုးလို႔ ရိုက္ထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ ၂၄ မ်က္ႏွာစာ ျဖတ္ထားခဲ့ပါတယ္ ဦးၾကီးလဲ ေအးေအးသက္သာ လုပ္ရေအာင္လို႔ရည္ရြယ္ပါတယ္
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်
ဒီမွာကေတာ့ မာလုတင္လိုက္တဲ့ ပိုစ့္ပါ ဦးၾကီး မျမင္မွာစိုးလို႔ တြဲေပးလိုက္ပါတယ္ ဦးၾကီးအတြက္ သီးသန္႔ပါခင္ဗ်
https://www.facebook.com/
No comments:
Post a Comment