April Fools' Day အရူးလုပ္တဲ့ေန႔

ဧပရယ္လ္ဖူးလ္ေန႔ကို အဘိဓာန္မွာ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ရီစရာလုပ္တဲ့ေန႔လို႔ေရးတယ္။ ဒီေန႔သမိုင္းက အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ၁၅ဝဝ ေက်ာ္ကတည္းကလို႔ ဆိုတာလည္းရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရွိတ္စပီးယားရ့ဲ စာေတြထဲမွာ တစိုးတစိမွမပါဘူးလို႔ မယံုသူေတြကဆိုတယ္။
ျပကၡဒိန္ေျပာင္းသီအိုရီ ၁၅၆၄ ခုႏွစ္တံုးက ျပင္သစ္ကစတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္တယ္။ အရင္ေခတ္ျပကၡဒိန္ေတြမွာ ႏွစ္အစဟာမတ္လျဖစ္လာတယ္။ဂရီဂိုးရီးယန္းျပကၡဒိန္ကို ေျပာင္းလိုက္ေတာ့ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔က ဇႏၷဝါရီလ (၁) ရက္ ျဖစ္လာတယ္။ ခရစ္ယန္ေတြက ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ကို တန္ဘိုးထားၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕လူေတြက ဧျပီ (၁) ရက္မွာ ႏွစ္သစ္ကူးေန႔က်င္းပလို႔ အဲတာကို April fools ဧျပီအရူးေတြေန႔လို႔ ေျပာင္ေခၚၾကတယ္။ေက်ာင္းသားေတြက အခ်င္းခ်င္းကို ေနာက္ေက်ာမွာ ငါးရုပ္စတာေတြကပ္ျပီး ေနာက္ေျပာင္ၾကတယ္။ စေကာ့တလန္ မွာေတာ့ ၂ ရက္ၾကာတယ္။ အရူးလုပ္ခံရသူေတြကို Gowks (Cuckoo birds) ဥၾသငွက္ေတြလို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။ ဒုတိယေန႔ကို Taily Day လို႔ေခၚတယ္။ Pranks အရူးလုပ္သူ၊ ဒုကၡေပးသူ၊ ေနာက္ေျပာင္သူေတြက ေနာက္ဖက္ကေန လုပ္ၾကတယ္။ Kick me signs ဆိုတာ အဲဒီကေနလာတယ္။ အဂၤလန္နဲ႔ ကေနဒါမွာ ဧျပီလ (၁) ရက္ေန႔ မနက္ခင္းမွာသာ ေနာက္ေျပာင္ၾကတယ္။

အထင္ကရ ဧပရယ္ဖူးလ္ အရူးလုပ္ျခင္းမ်ား
• ၁-၄-၁၉၅၇ တံုးက BBC ကေန Panorama အစီအစဥ္မွာ စပါဂတီ Spaghetti harvest (အီတလီေခါက္ဆြဲ) ကို ဆြစ္ဇာလန္မွာ စိုက္ပ်ိဳးေနျပီလို႔ သတင္းေၾကညာခဲ့တယ္။ (ပံု)
• ၁-၄-၁၉၇၈ တံုးက ဆစ္ဒနီမွာ ပင္လယ္ထဲက ေရခဲေတာင္ေပၚတယ္ဆိုတဲ့သတင္း လုပ္ခဲ့တယ္။
• ၁-၄-၁၉၈၃ တံုးက ေအပီသတင္းတခုမွာ ဧပရယ္ဖူးလ္ရာဇဝင္သိျပီလို႔ ေရးခဲ့တယ္။
• ၁-၄-၁၉၈၆ တံုးက မီဒီယာၾကိဳတင္သတင္းခ်က္ အတုတခုကို နယူးေယာက္မွာ ထုတ္တယ္။
• ၁-၄-၁၉၈၉ တံုးက ပန္းကံျပားပ်ံသတင္း လန္ဒန္မွာ ထုတ္ခဲ့တယ္။
• ၁-၄-၁၉၉၃ တရုပ္လူငယ္သတင္းစာမ်က္ႏွာဖံုးမွာ တရုပ္အစိုးရရ့ဲ ကေလးတေယာက္တည္းေပၚလစီထဲမွာ ပီအိတ္ခ်္ဒီ ဘြဲ႔ရသူေတြကို ခြ်င္းခ်က္ေပးမယ္လို႔ ေရးခဲ့တယ္။
• ၁-၄-၁၉၉၆ တံုးက Liberty Bell ကိုဝယ္ယူလိုက္ျပီး Taco Liberty Bell လို႔နာမည္ေျပာင္းတယ္လို႔ ေရးတယ္။
• ၁-၄-၂ဝဝ၈ တံုးက BBC တီဗြီကေန Miracles of Evolution ဗီဒီယိုအတုတခု ထုတ္လႊင့္တယ္။
• ၁-၄-၂ဝ၁ဝ တံုးက National Republican Senatorial Committee ကေန သမတအိုဘားမားကို တကယ့္ကို ထူးခြ်န္ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ကတိစကားေတြကိုျပီးေအာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ သမတလို႔ ဗီဒီယိုအတုထုတ္လႊင့္တယ္။
ဧျပီ (၁) ရက္ေန႔ အထင္ကရအျဖစ္အပ်က္မ်ား
• ၁-၄-၁၈၇၆ (မေလး + ပီနန္ + စကၤာပူ) ကို ျဗိတိသွ်ကသိမ္းယူ။
• ၁-၄-၁၉၄၆ အေမရိကမွာ အလုပ္သမားေပါင္း ၄ သိန္းဆႏၵျပ။
• ၁-၄-၁၉၆ဝ ဦးႏုဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျပန္ျဖစ္လာ။
• ၁-၄-၁၉၆၃ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းကေန အေထြေထြ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေၾကညာ။

ဧပရယ္တစ္ရက္ေန႕ဟာ ဧပရယ္လ္္ဖူးလ္ေန႕ (April Fool’s Day ) သို႕မဟုတ္ အရူးမ်ား ေန႕ (All Fool’s Day ) လို႕ေခၚဆုိၾကပါတယ္ ။ ဒီေန႕ (April Fool’s Day )ေပၚေပါက္လာပံု အေနနဲ႕ကေတာ့ 16 ရာစု ႏွစ္ ၀န္းက်င္ 1582 ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ကေန အစျပဳခဲ့တယ္လုိ႕ ေျပာရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႕ ကုိသတ္မွတ္ခဲ့တာျဖင့္ သိပ္ၿပီး ေတာ့ တိက်မွဳ ရွိမယ္လုိ႕ ေျပာလုိ႕ မရခဲ့ပါဘူး။ ျပင္သစ္ေတြဟာ… အဲဒီအခ်ိန္ မ တုိင္ ခင္မွာေတာ့ ဂ်ဴလီ ယန္ ျပကၡဒိန္ (Julian calendar ) လို႕ေခၚတဲ့ ျပကၡဒိန္တစ္မ်ိဳးကို သံုးစြဲၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ျပင္သစ္ ႏုိင္ငံရဲ႕ န၀မ ေျမာက္ ဘုရင္ မင္းျမတ္ျဖစ္တဲ့ ခ်ားလ္စ္ ( Charles IX ) မင္းျမတ္ဟာ သူတုိ႕ရဲ႕ ျပကၡဒိန္ (Gregorian Calandar) ဂရီဂုိရီယန္ မွာ မတ္လ ၂၅ ရက္ကေန ဧပရယ္လ္ တစ္ရက္ေန႕အထိ တစ္ပတ္ တိတိ က်င္းပခဲ့တဲ့ (ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္သီတင္းပတ္ အျဖစ္ ) ေန႕ကုိ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႕ သုိ႕ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့လုိက္ပါတယ္။ ဒီလုိ နဲ႕ပဲ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ဆုိတာ ကို ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႕ အျဖစ္သတ္မွတ္ကာ အဲဒီ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႕မွာပဲ က်င္းပခဲ႕ၾကပါေတာ့တယ္။

ဒီလုိနဲ႕ ပဲ သူတုိ႕ ရဲ႕ ျပကၡဒိန္က ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္ေန႕မွာ ႏွစ္သစ္ကူးရက္လုိ႕ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း ပဲ ၿမိဳ႕ျပ နဲ႕ အလွမ္းေ၀းတဲ့ ဆက္သြယ္ေရးနဲ႕ ေ၀း ကြာေနတဲ့ ေက်းလက္ေဒသေတြမွာ ေနၾကတဲ့ လယ္သမားေတြအေနနဲ႕ အဲဒီသတင္းက မေရာက္လာေတာ့ သူတုိ႕ ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကူး ေန႕ ဟာ ဧပရယ္လ္ ၁ ရက္ ေန႕မွာဆုိ ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာ ဆက္လက္ က်င္းပေနၾကပါတယ္။ အဲဒီလုိ လ မွား ၿပီး က်င္းပေနၾကတာကုိ ၿမိဳ႕ျပ ေဒသက လူေတြကသိသြားေတာ့ သူတုိ႕ ကုိေနာက္ ေျပာင္ခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႕ ပဲ သူတုိ႕ ဆီကုိ အေၾကာင္ရုိက္ၿပီးေတာ႕ လက္ေဆာင္ေတြ ပုိ႕ ေပးတာ တုိ႕ ပါတီပြဲသုိ႕လာေရာက္ၾကဖုိ႕အတြက္ ေနာက္ေျပာင္ၿပီးဖိတ္ လုိက္တာ တုိ႕ လုပ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီလုိ လုပ္လုိက္တာကုိ ေက်းလက္ေန လယ္သမားေတြက တကယ္ အထင္မွတ္ၿပီး ေရာက္လာၾကတဲ့ အခါမွာ ၿမိဳ႕ျပေန ျပည္သူေတြက ဟား တုိက္ ရယ္ေမာၿပီးေတာ့ သူတုိ႕ ကုိ အရူးလုပ္လုိက္ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က စလုိ႕ ဧပရယ္လ္ တစ္ရက္ေန႕ ဟာ ဧပရယ္လ္္ ဖူးလ္ ေန႕ ဆုိၿပီး သူတုိ႕ ရဲ႕ အေလ့ အထ ေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီလုိနဲ႕ပဲ သူတုိ႕ရဲ႕ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာ ဧပရယ္လ္ဖူးလ္ အလုပ္ခံရတဲ့လူေတြကို ဧပရယ္လ္ ငါး (“poisson d’avril” or “April fish” )လို႕ေခၚၾကတယ္ သတဲ့။ သူတုိ႕ ျပင္သစ္ဘာသာနဲ႕ Poisson ဆိုတာကုိ ငါးကိုေခၚပါတယ္။ Avril ကေတာ့ ဧပရယ္ လပါ။ အဲဒီလုိ ပဲ ဧပရယ္လ္ ငါး လုပ္ၾကတာေတြ ကို ျပင္သစ္မွာ ေတာ့ ကေလးအမ်ားစုက ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကပါသတဲ့။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ငါးရုပ္ ပံုေလးေတြကို သူငယ္ခ်င္းေတြရဲ႕ ေနာက္ေက်ာမွာ သူတုိ႕ မသိေအာင္ လုိက္ကပ္ၾကတာမ်ိဳး လုပ္ ၿပီးေတာ့ အဲဒီလို အကပ္ခံလုိက္ရတဲ့ သူကုိ အရူးလုပ္ခံရတဲ့လူလုိ႕ သတ္မွတ္ၿပီး ေတာ့ ေအာ္ႀကီး ဟစ္ က်ယ္ ရယ္ ၿပီး ေနာက္ေျပာင္ ၾကပါသတဲ့။ အဲဒါနဲ႕ပဲ ဧပရယ္လ္ ဖူးလ္ ေန႕ဟာ ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ေန႕ေလးတစ္ေန႕ ျဖစ္လာခဲ့တာေပါ့။

အဲဒီလုိ ဧပရယ္လ္ ၁ ရက္ေန႕ ကုိ ဧပရယ္လ္ဖူးလ္ ေန႕ အျဖစ္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ ကေန စတင္ က်င္းပလာခဲ့ ရာမွာ ၁၈ ရာစု ႏွစ္ ပုိင္းသုိ႕ ေရာက္တဲ့ အခါမွာေတာ့ ၿဗိတိန္ တုိ႕ စေကာ့တလန္တုိ႕ သုိ႕ ပ်ံ႕ႏွံ႕ လာၿပီးေတာ့ သူတုိ႕ ဆီမွာလည္း ဧပရယ္လ္ ဖူးလ္ ေန႕ အျဖစ္ က်င္းပလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ထုိ႕ေနာက္မွာေတာ့ အေမရိက တုိ႕ အျပင္ ကမာၻ အရပ္ရပ္ရွိ ႏုိင္ငံ အသီးသီး သုိ႕ ပ်ံႏွံ႕ လာခဲဲ႕ ၿပီးေတာ့ ဒီေန႕ ဒီ ရက္မွာ အားလပ္ရက္ ( Holiday) အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကကာ… ေပ်ာ္ရႊင္ဖုိ႕ရာ အတြက္ ဟာသတစ္ခု အေနနဲ႕ က်င္းပျပဳလလုပ္လာခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဲဒီက စလုိ႕ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အတူတူပါပဲ။ ဧပရယ္လ္ တစ္ရက္ေန႕မွာ ဧပရယ္လ္ ဖူးလ္ ေန႕ အျဖစ္ မသိၾက ေသာ ၊ သိထားေသာ္လည္းပဲ အမွတ္မထင္ ေနမိၾကေသာ သူမ်ားအေနျဖင့္ ဧပရယ္လ္ဖူးလ္ လုပ္ျခင္း ကုိ ခံလုိက္ၾကရပါေၾကာင္း ဧပရယ္လ္ ဖူးလ္ေန႕ အေၾကာင္း အမွတ္တရ ေရးဖြဲ႕ လုိက္ရပါတယ္