Thursday, November 12, 2015

စမ




စမ

သုပညာနဂရဆိႏၷမင္းလက္ထက္ သာသနာ သကၠရာဇ္ (၆၂၉) ခုႏွစ္တြင္ ဥတၱရသီရိ မေထရ္ စီရင္သည္ဟု ဆိုေသာ ကပၸါလကၤာရ က်မ္း အလိုအရ ျမန္မာ အကၡရာတို႔တြင္ စာဖိုႏွင့္ စာမ ဟူ၍ အကၡရာ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ဂဠဳန္ ငွက္ဟု အမွတ္သညာျပဳၾကေသာ ေနမင္းက ညႊန္းဆိုသည့္ အကၡရာမ်ားသည္ စာဖိုအကၡရာမ်ားျဖစ္ၾက၍ ကရ၀ိက္ ငွက္ဟု အမွတ္သညာ ျပဳၾကေသာ လမင္းက ညႊန္းဆိုသည့္ အကၡရာမ်ားသည္ စာမအကၡရာမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စာဖိုကို စဖို ဟူ၍၄င္း စာမကို စမ ဟူ၍၄င္း အသံထြက္ေလ့၊ ေရးေလ့ ရွိၾကသည္။
ေနၫႊန္းစာ
ေနသည္ တစ္ေန႔သံုးႀကိမ္ အကၡရာျပသည္။
ေနထြက္စ () ငယ္ပံု
မြန္းတည့္ () လံုးပံု
ေနဝင္ () ငယ္ပံု
လၫႊန္းစာ
လသည္ တစ္လတြင္ အကၡရာ ငါးလံုးျပသည္။
လဆန္း -ရက္ () ငယ္ပံု
လဆန္း -ရက္ () ေအာက္ၿခိဳက္ ပံု
လျပည့္ () လံုးပံု
လဆုတ္ -ရက္ () ထက္ၿခိဳက္ ပံု
လကြယ္ခါနီး () ေစာက္ ပံု
စမ (စာမ) အကၡရာမ်ားတြင္ မူလ စမ အကၡရာ ႏွင့္ ဓါတ္စမ အကၡရာ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။

မူလစမအကၡရာတို႔သည္ ကာယ၊ သုခ ပီယ၊ ဓနဟူေသာ သိဒိၶ ေလးပါးကို ၿပီးေျမာက္ေစႏိုင္သည္။
ဓါတ္စမ အကၡရာမ်ားကား ဓနႏွင့္ ပီယဟူေသာ သိဒိၶႏွစ္ပါးကို ၿပီးေျမာက္ေစႏိုင္သည္။
ေရွးဆရာႀကီးတို႔သည္ ေန ျပ အကၡရာမ်ား၊ မူလ အကၡရာမ်ားကို ယူ၍ ( ) ကာယ၊ သုခ၊ ပီယ၊ ဓန၊ သိဒိြႀကီး -ပါးကို စီရင္ၾကပါသည္။ ထြက္ရပ္ေပါက္ ႏိုင္၏။
မူလစမ
လမင္းသည္ မူလအကၡရာ တစ္လံုး ဘူတအကၡရာ လံုး ေပါင္း () လံုးကို တစ္လလွ်င္ () ႀကိမ္ျပသည္။ လဆန္း ရက္တို႔တြင္ လ၏သဏၭာန္သည္အကၡရာႏွင့္ တူ၏။ ယင္းအကၡရာသည္ပင္ လမင္းျပေသာ ဘူတ အကၡရာျဖစ္သည္။ လဆန္း () ရက္ခန္႔ ေရာက္ေသာအခါအကၡရာပံု ျမင္ရသည္။ လျပည့္ေန႔တြင္ကား လ၏အ၀န္းကို အကုန္အစင္ ေတြ႕ရသျဖင့္အကၡရာ သဏၭာန္ ျဖစ္သည္။ လဆုတ္ () ရက္ခန္႔တြင္ လသည္အကၡရာႏွင့္ တူ၍ လကြယ္ခါနီးတြင္အကၡရာသဏၭာန္ ေတြ႕ျမင့္ရ၏။ ယင္းသို႔အားျဖင့္ လမင္းျပေသာ အကၡရာမ်ားမွာအကၡရာဟူုေသာ မူလအကၡရာ တစ္လံုးႏွင့္ ဟူေသာ ဘူတ အကၡရာ () လံုးျဖစ္သည္။
လမင္းျပသည့္ အကၡရာ () လံုးတြင္ အစအကၡရာ () လံုးျဖစ္ေသာ ( ) ႏွင့္ အဆံုးအကၡရာ ႏွစ္လံုးျဖစ္ေသာ ( ) တို႔ သေဘာခ်င္း တုူညီၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ အေၾကာင္းကားကို လွန္လွ်င္ျဖစ္၍ကိုလွန္လွ်င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအကၡရာ () လံုးတို႔မွႏွင့္ႏွစ္လံုးကို ပယ္လွ်င္ ( ) ဟူ၍ အကၡရာ () လံုးသာ က်န္၏။ ေနမင္းမွ အကၡရာႏွင့္ လမင္းမွ အကၡရာတို႔ကို ေပါင္းလွ်င္ ( က ) အကၡရာ ငါးလံုး ရျပန္၏။ ထိုအကၡရာ ငါးလံုးတြင္ ဘူတ အကၡရာမ်ားျဖစ္ေသာက အကၡရာ သံုးလံုးကို အထက္ေအာက္ လွန္လိုက္၍ ျပန္ေပါင္းလွ်င္က ဟူေသာ အကၡရာ ေျခာက္လံုး ရ၏။ မူလ အကၡရာႏွစ္လံုး ေပါင္းလွ်င္ ရွစ္လံုး ရ၏။ ယင္းအကၡရာ ရွစ္လံုးကို အထက္ေအာက္ တန္းစီ၍ ထားလွ်င္ ေအာက္ပါအတိုင္း ရ၏ -
က

ယင္းအကၡရာ ရွစ္လံုးကို နံသင့္ေကာက္၍ ေပါင္းလွ်င္ (၃၃) ရ၏။
က = +++ = ၁၈
= +++ = ၁၅
၃၃
ထို႕ေၾကာင့္ က ဟူေသာ အကၡရာ ရွစ္လံုးတို႔သည္ အတုမရွိေသာ အက်ိဳးကို ေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ စမေလးလံုးတို႔ကို ေကာက္ယူရာ ေကာက္ယူေၾကာင္းျဖစ္သည့္ အေျခခံမ်ား ျဖစ္သည္ဟု အဆို ရွိေလသည္။
ဓါတ္ႀကီး ()ပါး ဂါထာ
စဓဗဝ ဂါထာေတာ္၊ စမႀကီး()လံုး ဂါထာ ဟုလည္း ေခၚၾကသည္။
ကၡဳမာစရ မာစိေဏၰာ၊
မၼၫူဓမၼ သာမိေကာ။
လူေပေတာ ဗလဓေရာ၊
ရေဒါေဒတု ေမဝရံ။
အနက္ အဓိပၸါယ္
ေယာဇိေနာ၊ အၾကင္ ငါးမာရ္ေအာင္ျမင္ ဘုရားရွင္သည္။ စကၡဳမာ၊ စကၡဳငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေတာ္ မူပါေပ၏။ (ဝါ) ဉာဏ္မ်က္စိအျမင္ ၾကည္လင္ေတာ္ မူပါေပ၏။ စရံ စရဏ အက်င့္တရား တစ္ဆယ့္ငါးပါးကို။အာစိေဏၰာ၊မျပတ္ေလ့က်က္ က်င့္ေတာ္မူပါေပ၏။ ဓမၼၫူ တရားအားလံုးကို ထိုးထြင္းသိေတာ္မူပါေပ၏။ ဓမၼသာမိေကာ၊ တရားရွင္ ျဖစ္ေတာ္မူပါေပ၏။ (ဝါ) တရားကို အစိုးရေတာ္မူ၏။ ဗလူေပေတာ၊ ဉာဏ္ေတာ္အား ဆယ္ပါးတို႔ကို ေဆာင္ေတာ္မူေပ၏။ ဝရေဒါ၊ ျမတ္ေသာနိဗၺာန္ဆုကို ေပးေတာ္မူတတ္၏။ ေသာဇိေနာ၊ ထိုသို႔ဂုဏ္ ျပည့္စံုထင္ရွား ရွင္ေတာ္ျမတ္ဘုရားသည္။ ေမ၊ ဘုရားတပည့္ေတာ္အား။ ဝရံ ကုသိုလ္ႀကီးဟု ျမတ္ေသာဆုကို။ ေဒတု ေကာင္းက်ဳိးမ်ဳိးမွန္ အက်ဳိးသန္ေအာင္ ဧကန္ထုတ္ေဖာ္ ေပးေတာ္မူပါေစသတည္။၊ (ဝါ) ေပးေတာ္မူပါ့ အရွင္ျမတ္ႀကီးဘုရား။
အက်ဳိး
(
ဘာဝနာတရားအားထုတ္သူတို႔အတြက္ သီလယူၿပီး ရြတ္ဆိုလ်င္ လွ်င္ျမန္စြာတရားေတြ႕ႏိုင္သည့္ျပင္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ႏွစ္ျဖာေသာ အက်ဳိးကို ေပးေစႏိုင္သည္။ ေန႔စဥ္ရြတ္ဖတ္ျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ခႏၶာ ၾကံ့ခိုင္က်န္းမာမႈ၊ ေရာဂါဘယ ႏွင့္ ကပ္ေရာဂါမ်ား၏ ေဘးမွ ကင္းေဝးေစႏိုင္သည္။ စိတ္ေလလြင့္ျခင္း၊ ဦးေခါင္းမၾကည္လင္ျခင္း၊ ေတြေဝျခင္းတို႔ကိုပင္ ေပ်ာက္ကင္းေစေသာ ဂါထာေတာ္ျဖစ္သည္။)

No comments: